Cisza wyborcza w internecie. Jakie są jej zasady?

Organizacja wyborów powszechnych w Polsce jest dużym przedsięwzięciem, realizowanym zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego. Jak wynika z art. 104 tej ustawy, kampania przedwyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia aktu właściwego organu o zarządzeniu wyborów. Koniec przypada na 24 godziny przed wyznaczonym dniem głosowania. Od tego momentu trwa cisza wyborcza.

Skoro zwykle wybory ogłaszane są na dzień wolny od pracy, najczęściej w niedzielę, cisza wyborcza trwa od północy z piątku na sobotę. Sobota i niedziela to czas, gdy nie można już prowadzić w żaden sposób agitacji wyborczej. 

W ramach ciszy wyborczej, w dniu głosowania oraz na 24 godziny przed, zabronione jest:

• prowadzenie agitacji wyborczej, 
• zwoływanie zgromadzeń,
• organizowanie pochodów i manifestacji,
• wygłaszanie przemówień,
• rozpowszechnianie materiałów wyborczych.

Nie można prowadzić agitacji wyborczej w lokalu wyborczym ani na terenie budynku, w którym taki lokal się znajduje. W ramach ciszy wyborczej nie można także podawać do wiadomości publicznej wyników przedwyborczych badań, czyli sondaży opinii publicznej. Nie można także publikować rezultatów sondaży przeprowadzanych w dniu głosowania. Jedynie komisje wyborcze podają frekwencję w dniu wyborów. 

Zakaz prowadzenia agitacji wyborczej, czyli wszelkich działań nakłaniających do oddania głosu na konkretnego kandydata czy partię polityczną, obowiązuje również w internecie. Dotyczy on stron, serwisów czy mediów społecznościowych. Aby nie narażać się na przykre konsekwencje finansowe i prawne swojego działania nie wolno m.in.: 

• zakładać grup poparcia dla kandydata w wyborach lub partii,
• zakładać stron dotyczących kampanii wyborczej i wydarzeń z nią związanych, które wskazywałyby na poparcie konkretnego ugrupowania,
• nakłaniać w mediach społecznościowych do głosowania na konkretnego kandydata czy ugrupowanie,
• udostępniać i publikować materiałów wyborczych, zdjęć, treści, grafik, filmów mogących sugestywnie wpływać na głosy wyborców,
• wyrażać stronniczych opinii na temat kandydatów w wyborach,
• publikować wyników sondaży czy ankiet.

Nie ma jednak obowiązku usuwania z sieci już istniejących materiałów wyborczych. 

Za złamanie ciszy wyborczej grożą poważne konsekwencje, na czele z grzywnami. Ich wysokość uzależniona jest od rodzaju naruszenia oraz jego kwalifikacji.

Zgodnie z art. 498 Kodeksu wyborczego, kto w związku z wyborami, w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania, prowadzi agitację wyborczą, podlega karze grzywny w wysokości do 5 tys. zł. Traktowane jest to bowiem jako wykroczenie. 

Znacznie wyższe kary grożą osobom i podmiotom, które jeszcze przed zamknięciem lokali wyborczych, także w internecie, publikują nieoficjalne wyniki sondaży – przedwyborczych czy tych przeprowadzanych w dniu głosowania. Takie działanie traktowane jest jako przestępstwo i zagrożone karą w wysokości od 500 tys. zł do 1 mln zł. 

Bez narażania się na nałożenie takich kar można mówić, pisać i publikować w internecie informacje w czasie ciszy wyborczej o frekwencji w wyborach. Nie są bowiem one traktowane jako agitacja. Nie będą nią również żadne działania, których celem jest zachęcenie do udziału w wyborach. 

Jeśli podejrzewamy, że ktoś łamie lub narusza ciszę wyborczą, powinniśmy swoje podejrzenie wraz z dowodami zgłosić na policję lub do prokuratury. Organy ścigania oraz sądy są upoważnione do oceny, czy rzeczywiście do takiego działania doszło.