Chorwaci wybierają prezydenta
W Chorwacji rozpoczęło się głosowanie w wyborach prezydenckich, czwartych od proklamowania niepodległości w 1991 roku.
Jak wskazują sondaże, pewnym zwycięzcą jest obecny szef państwa Stipe Mesić. Nie wiadomo jedynie, czy uda mu się wygrać od razu w pierwszej turze wyborów.
Do głosowania uprawnionych jest blisko 4,4 mln Chorwatów. Ponad 6,7 tys. lokali wyborczych, otwartych o godz. 7.00, czynnych będzie do godz. 19.00.
W wypadku zwycięstwa Mesicia będzie to jego druga i ostatnia kadencja. Jego główną rywalką jest wicepremier Jadranka Kosor z rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Jej szanse są jednak nikłe przy różnicy poparcia sięgającej 30 punktów procentowych. Sondaże dają Mesiciowi od 45 do 56% poparcia, a Kosor - od 17 do 24%.
Jestem przekonany, że wygram już w pierwszej turze - deklaruje Mesić. Do zwycięstwa potrzebna mu jest ponad połowa oddanych głosów. Jeśli mu się to nie uda, druga tura wyborów odbędzie się 16 stycznia.
Mesić jako szef państwa będzie musiał nadal współistnieć z konserwatywnym rządem Ivo Sanadera z HDZ. To nacjonalistyczne ugrupowanie, rządzące niepodzielnie aż do śmierci prezydenta Franjo Tudjmana w 1999 roku, po czterech latach w opozycji przekształciło się w konserwatywną partię o europejskiej orientacji i powróciło do władzy w październiku 2003 roku
Mesić w 2000 roku objął urząd po Tudjmanie. Choć w kampanii wyborczej występuje jako niezależny, ma poparcie trzech opozycyjnych, lewicowych ugrupowań parlamentarnych, które nie wystawiły własnych kandydatów.
Obywatele zdają sobie sprawę, że dla chorwackiej demokracji koncentracja władzy jest niebezpieczna - ocenia Mesić, który w pierwszej kadencji odgrywał rolę mediatora w sprawach państwa, ale też umiejętnie nękał konserwatywny rząd.
W ostatnich miesiącach prezydent stworzył swój wizerunek jako polityka opozycyjnego wobec HDZ. Wyborcy postrzegają go jako filar opozycji - uważa analityk polityczny Vlatko Czvrtila.
Mesić wyprowadził Chorwację z międzynarodowej izolacji, w której pogrążył ją sprawujący autorytarne rządy Tudjman. Zdołał też przełamać ekonomiczną stagnację. Jeśli zwycięży, to uwieńczy swą bogatą karierę polityczną, wprowadzając kraj do Unii Europejskiej.
Szczyt UE zdecydował, że negocjacje członkowskie z Chorwacją rozpoczną się 17 marca 2005 roku, jeśli Zagrzeb dowiedzie woli współpracy z ONZ-owskim trybunałem ds. zbrodni wojennych w dawnej Jugosławii.
Za gotowość współpracy z trybunałem haskim, który żąda wydania generałów walczących z Serbami w latach 1992-95, weterani tej wojny uważają Mesicia za zdrajcę.
51-letnia Kosor, wojująca feministka, jest najbliższą współpracownicą premiera Sanadera. Ma niemałe zasługi w zmianie wizerunku HDZ. Uzyskany przez nią wynik będzie sygnałem, na ile HDZ zdołała zachować popularność, która przyniosła jej zwycięstwo w wyborach parlamentarnych. W swej kampanii wyborczej Kosor nie kryła uwielbienia dla Tudjmana, który był jej protektorem politycznym.
Oczekuje się, że pierwsze, niepełne wyniki Centralna Komisja Wyborcza ogłosi przed północą.