Cenne odkrycie w Rzeszowie. Modernistyczna mozaika na ścianie dworca PKP

Podkarpacki Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, w Przemyślu, poinformował na swojej stronie internetowej, że ciekawy wystrój ściany został ujawniony w dawnej jadalni przebudowanego budynku dworca. Mozaika ta wykorzystuje kawałki kamieni powszechnie spotykanych i postrzeganych jako mało wartościowe. Są skomponowane w sposób organiczny i abstrakcyjny z fragmentami sztuki informel (z jęz. francuskiego – sztuka bezkształtna, bez formy. Termin określający rodzaj malarstwa współczesnego, które powstało w latach 50-tych XX wieku – PAP).

Elżbieta Wiącek-Lach, konserwator sprawujący nadzór nad projektem, opisała mozaikę jako połączenie malarstwa ściennego i kawałków zaprawy z osadzonymi kamieniami. Kamienie są w jasnych kolorach i zostały potraktowane olejem, aby zachować blask i kolor. Wiącek-Lach podkreśliła, że znalezione fragmenty polichromii zostały wyprodukowane techniką olejową, z wykorzystaniem naturalnych pigmentów takich jak ochra, ugier i umbra.

- Powierzchnię zabezpieczono warstwą werniksu z damaru, która po kilku latach zmieniła odcień i wpłynęła na oryginalny schemat kolorystyczny. Forma oraz technologia wykonania kompozycji oddaje charakter i idee sztuki modernistycznej - dodała konserwator.

Jednocześnie stwierdziła, że odnalezione mozaiki są jednym z nielicznych projektów tego typu, które zostały zrealizowane i zachowane na terenie Rzeszowa. Wiącek-Lach wspomniała również, że planowana jest konserwacja techniczna i estetyczna obiektu, służąca zahamowaniu procesu destrukcji oraz przywróceniu jego pierwotnych walorów estetycznych.

Wiącek-Lach komentuje, że mozaika jest najcenniejszą pozostałością wnętrza dworca z tego właśnie okresu historycznego. Jej twórca nie jest znany, jednak ze względu na jej niezwykłe elementy, takie jak użyte komponenty oraz połączenie mozaiki z malarstwem ściennym, można przypuszczać, że twórcami kompozycji byli Hanna i Gabriel Rechowiczowie.

- Tworzyli mozaiki i polichromie zdobiące najważniejsze budynki użyteczności publicznej, jak "Dom Chłopa" czy Supersam w Warszawie - dodała Wiącek-Lach.

Dodała ponadto, że przykładem twórczości tych artystów była mozaika i polichromia w sali koncertowej oraz na elewacji zewnętrznej Miejskiego Domu Kultury w Łańcucie.

Przebudowa budynku dworca to jeden z elementów większej inwestycji – budowy Rzeszowskiego Centrum Komunikacyjnego (RCK). Całkowity koszt przedsięwzięcia szacowany jest na 74 mln zł. Budowa RCK składa się z trzech części, w tym z remontu budynku dworca, remontu Placu Dworcowego wraz z utworzeniem podziemnego parkingu, a także z przebudowy ulic wokół dworca. Zakończenie budowy RCK przewidywane jest na połowę 2023 r. (PAP)

Autorka: Agnieszka Pipała api/agz/