Trwa ładowanie...

Brexitowy kryzys. Boris Johnson posunął się dalej niż ktokolwiek inny. A to dopiero początek

Zawieszając prace parlamentu aby pokrzyżować plany przeciwników brexitu, Boris Johnson dopuścił się ataku na brytyjską świętość. A wiele wskazuje na to, że dopiero się rozkręca. Wielką Brytanię czeka wielka polityczna bitwa, która może skończyć się pełnoprawnym kryzysem konstytucyjnym.

Brexitowy kryzys. Boris Johnson posunął się dalej niż ktokolwiek inny. A to dopiero początekŹródło: PAP/EPA, fot: WILL OLIVER
d2n8x75
d2n8x75

- Są takie pomysły, że aby osiągnąć brexit trzeba zawiesić parlament, zawiesić naszą demokrację parlamentarną. To stałoby w całkowitej sprzeczności z tym, za co walczyli i ginęli ci ludzie, którzy przebijali się przez plaże [Normandii] - mówił jeszcze dwa miesiące temu konserwatywny minister zdrowia i zagorzały zwolennik brexitu Matt Hancock.

W środę pomysły, o których mówił, stały się ciałem. Prace parlamentu zostaną zawieszone na bezprecedensowe pięć tygodni w kluczowym okresie tuż przed planowaną datą brexitu 31 października. Tymczasem Hancock oraz inni ministrowie w rządzie Borisa Johnsona, którzy określali pomysł zawieszenia parlamentu mianem "szalonego", "dyktatorskiego" i "antydemokratycznego" siedzą cicho.

Ale reszta Wielkiej Brytanii jest wściekła. Jeszcze tego samego dnia na ulice wyszli demonstranci w kilkunastu brytyjskich miastach. Nawet ze strony polityków partii rządzącej posypały się gromy krytyki, a nawet oskarżenia o "zamach stanu".

Bitwa o Brytanię

Wiele wskazuje jednak na to, że atak na parlament - ostoję i symbol brytyjskiej demokracji - był dopiero pierwszą salwą Borisa Johnsona w bitwie o brexit. Nikt nie wie na pewno, jaki plan ma premier i jego najbliższy doradca Dominic Cummings, znany jako "mózg" kampanii na rzecz brexitu (to o nim opowiada głośny film z Benedictem Cumberbatchem w roli głównej).

d2n8x75

Teorii nie brakuje. Według niektórych, chodzi o wymuszenie nowych wyborów i oskarżenie opozycji o zdradę brexitu. Inni twierdzą, że Johnson naprawdę dąży do brexitu za wszelką cenę, nawet za cenę chaosu i gospodarczego tąpnięcia. Jeszcze inni: że chce zaszachować opozycyjną Partię Pracy wymuszając na niej wybór między mniej więcej tą samą umową rozwodową, którą już trzykrotnie odrzuciła i katastrofalnym twardym brexitem.

Niezależnie od celu, który przyświeca brytyjskiemu premierowi, pewne jest to, że Wielką Brytanię czeka polityczna zawierucha na bezprecedensową skalę. Co może zrobić opozycja z Partią Pracy na czele? Ma trzy opcje. Pierwszą jest walka o odwołanie lub wstrzymanie zawieszenia na drodze sądowej. Wniosek w tej sprawie został złożony, ale szansę na jego powodzenie są raczej małe.

Większe pole manewru opozycja będzie miała w Izbie Gmin jeszcze przed zawieszeniem jej prac. Najbliższe posiedzenie zacznie się 4 września, zaś zawieszenie wchodzi w życie pięć dni później. W tym czasie przeciwnicy brexitu mogą zablokować "twardy brexit" drogą legislacyjną i zmusić rząd do złożenia wniosku o przedłużenie negocjacji z UE. Inną opcją zgłoszenie wniosek o wotum nieufności dla Johnsona.

Brudne chwyty Johnsona

W obu przypadkach - o ile jeśli tylko opozycji uda się to zrobić na czas - przeciwnicy premiera mają szansę na wygranie głosowań, bo niemal na pewno do opozycji dołączy część konserwatywni "rebeliantów". W czwartek w proteście przeciwko decyzji Johnsona ze swojej funkcji w Izbie Lordów zrezygnował konserwatysta George Young.

d2n8x75

Misja opozycji będzie trudna, bo - jak donosi portal Buzzfeed News - Johnson zamierza zrobić wszystko, by do tego nie dopuścić. "Wszystko" rozumiane jest całkiem dosłownie. Wśród podawanych przez ludzi premiera opcji sabotowania opozycji jest m.in. blokowanie i zakłócanie debat, gra na czas, masowe nadawanie tytułów szlacheckich zwolennikom brexitu po to, by blokowali ustawy w Izbie Lordów, a nawet ignorowanie aktów przyjmowanych przez parlament.

A co jeśli mimo to Johnson przegrałby głosowanie o wotum nieufności? Po prostu "odmówiłby odejścia ze stanowiska, ogłosił wybory na czas po brexicie, rozwiązał parlament i patrzył, jak Zjednoczone Królestwo wypada z UE".

Konstytucyjny test

Debaty na temat tego, co stałoby się, gdyby rozpisano nowe wybory toczą się w Wielkiej Brytanii od miesięcy. Jak powiedziała WP Agata Gostyńska, analityk Centre for European Reform w Londynie, znakomita większość konstytucjonalistów jest zdania, że w razie upadku rządu Johnson musiałby złożyć wniosek o odłożenie brexitu, ze względu na konwencję mówiącą o tym, że odchodzący rząd nie może podejmować decyzji drastycznie zmieniających status quo.

d2n8x75

- Ale ponieważ Wielka Brytania nie ma pisemnej konstytucji, nie ma też pewności, jakie będą konsekwencje wotum nieufności. Tym bardziej część komentatorów jest przeciwnego zdania co większość konstytucjonalistów - powiedziała ekspertka.

Dlatego zdaniem proeuropejskiego publicysty Jonathana Lisa, brytyjską konstytucję czeka być może najpoważniejszy sprawdzian w jej całej historii.

"Cummings i Johnson są gotowi grać brudniej, niż ktokolwiek wcześniej. Nasze dżentelmeńskie konwencje nie są w stanie się im przeciwstawić. Nie możemy brać ołówków na pojedynek rewolwerowców. Czas, by nasi politycy odrzucili ego i plemienne uprzedzenia, zaopatrzyli się w prawników, zjednoczyli się i przypuścili kontratak" - nawołuje Lis.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

d2n8x75
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

WP Wiadomości na:

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d2n8x75
Więcej tematów

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj