Bliźniaczki rozdzielone w szpitalu nie dostaną odszkodowania

Ze względu na ochronę dóbr osobistych osób pokrzywdzonych cały proces był utajniony, podobnie niejawne było uzasadnienie orzeczenia o oddaleniu powództwa. Według informacji, które uzyskali dziennikarze od osób składających powództwo, sąd powołał się na przedawnienie.

Sprawa dotyczyła formalnie ochrony dóbr osobistych (prawa do życia w rodzinie i tożsamości), naruszonych działaniem personelu szpitala Św. Ducha w Łomży (placówka obecnie już nie istnieje). Pozwanym był Skarb Państwa reprezentowany przez wojewodę podlaskiego.

W grudniu 1950 roku przyszły tam na świat bliźniaczki, które dopiero po kilkudziesięciu latach dowiedziały się, że zostały rozdzielone wskutek zaniedbań personelu tej placówki. W wyniku zamiany dzieci jedna z sióstr bliźniaczek nie trafiła do swojej biologicznej rodziny, a jej matce oddano inną dziewczynkę.

Gdy po badaniach DNA prawda wyszła na jaw, dwie zamienione osoby domagały się przed sądem od Skarbu Państwa po 500 tys. zł zadośćuczynienia, ich rodzeństwo (cztery osoby) - po 250 tys. zł. Sąd powództwo jednak oddalił. Osoby, które były na publikacji orzeczenia mówiły dziennikarzom po wysłuchaniu jego uzasadnianie, że sąd powołał się na przedawnienie.

Jak powiedziała upoważniona do kontaktów z mediami w sprawach cywilnych sędzia Joanna Toczydłowska z Sądu Okręgowego w Białymstoku, sąd przede wszystkim ocenił, że brak jest podstawy materialnej do przyznania zadośćuczynienia od Skarbu Państwa. Wyjaśniła, że w czasie gdy zdarzenie miało miejsce, nie obowiązywał jeszcze kodeks cywilny (z 1964 roku z późniejszymi zmianami) a kodeks zobowiązań, w którym nie było odpowiednika dzisiejszego zapisu w kodeksie cywilnym przewidującego zadośćuczynienie od Skarbu Państwa.

Bliźniaczki przez większą część życia nie wiedziały o swoim istnieniu i wychowywały się osobno. Zamiana wyszła na jaw dopiero kilka lat temu, po przeprowadzeniu badań genetycznych.

- Badania DNA są tylko jakąś czynnością konieczną dla tego procesu, dowodem w sprawie, ale nie są tym zdarzeniem, z którym wiąże się żądanie zadośćuczynienia - powiedziała sędzia Toczydłowska.

Jak dodała, nawet gdyby nie było braku podstawy materialnej, to w kodeksie cywilnym jest zapis o tym, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Prawdopodobne są apelacje, bo niektóre z osób składających powództwo - w sądzie obecne były trzy z nich - już zapowiedziały zaskarżenie orzeczenia białostockiego sądu okręgowego.

Po wyjściu z sali rozpraw wszystkie trzy kobiety, uznały wyrok za krzywdzący. - Straty moralne, które poniosłyśmy przez całe życie - nikt nam tego nie zwróci. Życie dwóch rodzin posypało się całkowicie, nigdy nie odbuduje się tych więzi - mówiła ze łzami w oczach jedna z kobiet.

Zamienione bliźniaczki opowiadały, że jeszcze gdy chodziły do szkoły podstawowej, były podejrzenia z racji podobieństwa dzieci z dwóch różnych rodzin, iż mogło dojść do zamiany w szpitalu, ale rodzice nie chcieli tego sprawdzać.

Dopiero kilka lat temu same zainteresowane przeprowadziły na własny koszty badania DNA, które wykazały, że doszło do zamiany, a podobieństwo dwóch pań z różnych rodzin nie było przypadkiem. Przyznały, że konkretne działania podjęły wówczas, gdy w mediach zaczęły być nagłaśniane przypadki zamiany dzieci w szpitalu.

Obecnie zamienione bliźniaczki mają ponad 60 lat, każda ma własną rodzinę i własne życie. Starają się utrzymywać ze sobą kontakt telefoniczny, bo mieszkają w różnych miejscach - nie tylko w kraju, ale i za granicą.