Belgia: dobra opieka zdrowotna ciąży pracodawcom i podatnikom

Ochrona zdrowia jest finansowana przez scentralizowany fundusz świadczeń społecznych, zarządzany przez Narodowy Urząd Ubezpieczeń Społecznych.

Fundusz zasilają przede wszystkim składki pracodawców, pracowników i emerytów, ale także dotacje budżetowe, część dochodów z VAT, 10% przychodów z prywatnych ubezpieczeń samochodowych i zdrowotnych oraz opłaty wnoszone przez firmy farmaceutyczne.

Podstawowa składka pracownicza to 37,94% wynagrodzenia. Pracownikowi odciąga się 13,07%, a pracodawca dopłaca 24,87%. Znacznie niższe są składki urzędników państwowych (7,35%, z czego 3,80% pokrywa państwo).

Za wizyty lekarskie, także u specjalistów, płacą pacjenci, którym zwraca się co najmniej 75% stawki podstawowej wynegocjowanej ze związkami lekarzy (obecnie wynosi ona 15 euro). Różnym kategoriom pacjentów zwraca się więcej lub wszystko.

Zwrotami zajmują się kasy chorych, Narodowy Instytut Ubezpieczeń Chorobowych i Inwalidztwa oraz osobny taki instytut dla osób samozatrudniających się.

W szpitalach standardowy udział pacjenta w kosztach sięga 12,31 euro dziennie.

Lekarze sami wyznaczają wysokość honorariów (powyżej stawki podstawowej), ale duża liczba lekarzy skłania ich do konkurowania także ceną. Państwo zachęca ich też do stosowania niższych stawek, oferując w zamian dofinansowanie ubezpieczenia.

Obowiązuje swoboda wyboru kasy chorych, lekarza i szpitala, nie potrzeba skierowania do specjalisty. Wielu lekarzy ma prywatną praktykę, wiele osób korzysta z usług zaprzyjaźnionego lekarza rodzinnego. Nie ma też problemów z dostępem do dentysty.

Za lekarstwa niezbędne do leczenia płaci się zwykle 25% ceny (ten odsetek rośnie dla leków nie uważanych za niezbędne lub mających tańsze odpowiedniki generyczne). Pacjenci cierpiący na poważne choroby (specjalna lista) otrzymują lekarstwa za darmo. Działa też system refundacji protez, okularów itp.

Zasiłki chorobowe przysługują od drugiego dnia niezdolności do pracy i sięgają 100% przez pierwszy miesiąc i 60% do roku (pracodawca uczestniczy w ich finansowaniu do miesiąca).

Wydatki na ochronę zdrowia sięgają, według Światowej Organizacji Zdrowia, 2269 dolarów na głowę rocznie i pochłaniają 8,7% produktu krajowego brutto Belgii, nieco mniej niż w sąsiedniej Francji i około 20% mniej niż w Niemczech. W Polsce jest to 578 dolarów i 6,0% PKB.

Jacek Safuta