Amerykański historyk o "trupach w szafie" polskiej historii
Kolejny głos na temat wypowiedzi szefa FBI w amerykańskiej prasie. W komentarzu na łamach "The Washington Post" historyk Laurence Weinbaum krytykuje Jamesa Comey'a za sugestię o współodpowiedzialności Polski za Holocaust. Weinbaum ubolewa jednak, że wielu Polaków "nie chce zmierzyć się z ciemną stroną własnej historii".
22.04.2015 08:57
Specjalizujący się we współczesnych relacjach polsko-żydowskich historyk Laurence Weinbaum uważa, że James Comey wykazał się brakiem wiedzy i choć miał dobre intencje, to niedbale sformułował swoją wypowiedź. Weinbaum krytykuje szefa FBI za to, że postawił Niemcy w jednym szeregu z Polską. Przypomina, że Polska jako pierwsza przeciwstawiła się nazistom i zapłaciła za to wysoką cenę i że to Niemcy byli architektami oraz wykonawcami planu masowej zagłady.
Historyk uważa jednak, że gwałtowne reakcje niektórych Polaków świadczą o braku wiedzy i niechęci do zmierzenia się z własną historią. Pisze "o trupach w szafie", które polscy historycy z determinacją i odwagą starają się wytropić. To, jak pisze Weinbaum, dzięki ich pracy wiemy obecnie, że wielu mieszkańców naszego kraju uczestniczyło w zagładzie lub traktowało oczyszczenie Polski z Żydów jako pozytywny skutek bolesnej skądinąd okupacji. Dla wielu Holocaust był też okazją do wzbogacenia się.
Weinbaum cytuje opinię zamieszczoną przez Aleksandra Smolara w 1985 roku w jednym z polskich pism emigracyjnych, że podczas wojny polskie społeczeństwo, zarówno na ulicy, jak i w podziemiu, nie stygmatyzowało mianem kolaboracji z okupantem aktów przeciwko ludności żydowskiej. Wspomina także słowa ks. Stanisława Musiała, który uważał, że wielu Polaków wierzyło, iż Polska ma dwóch wrogów: zewnętrznego czyli Niemców i wewnętrznego - Żydów.
Historyk przytacza też słowa Jana Karskiego, który określał stosunek Polaków do Żydów mianem bezlitosnego i pozbawionego współczucia. Antysemityzm, miał być - cytuje Karskiego Weinbaum - "rodzajem wąskiego mostu, na którym Niemcy i... znaczna część Polaków znaleźli porozumienie".
Laurence Weinbaum pisze, że chyląc czoła wobec tysięcy Polaków, którzy ratowali Żydów, należy pamiętać, że gdyby nie aktywny udział lokalnych mieszkańców naszego kraju, więcej Żydów przetrwałoby wojnę. Historyk ubolewa, że takie wypowiedzi jak Jamesa Comeya rozpalają emocje i utrudniają debatę na ten temat.
