ABW też ma swoje święto

6 kwietnia 1990 r. sejm przyjął ustawę o powołaniu - w miejsce peerelowskiej Służby Bezpieczeństwa - Urzędu Ochrony Państwa (który w 2002 r. zastąpiła ABW)
.

- Polska musi oprzeć swoją demokrację na stałych wartościach, a nie na samowoli obywateli i ludzi często przypadkowo wybranych, którzy ustanawiają prawa nieraz sprzeczne z naturą człowieka, z dekalogiem, z rozumem; sprzeczne z zasadami przyzwoitości i uczciwości - mówił w homilii biskup polowy gen. Tadeusz Płoski.

- To wy, funkcjonariusze i pracownicy ABW, stoicie na straży uczciwości; to wy współbudujecie z poświęceniem kraj ojczysty. W szczególnych sytuacjach ojczyzna domaga się nawet ofiary z życia, ale w normalnych warunkach domaga się od was przede wszystkim uczciwości, rzetelności, sprawiedliwości - dodał bp Płoski.

Katedrę polową na warszawskim Starym Mieście wypełniło kilkuset funkcjonariuszy i funkcjonariuszek ABW. Było obecne i dawne kierownictwo służb specjalnych RP, z szefem ABW ppłk. Krzysztofem Bondarykiem. Podczas mszy przedstawiciele kombatantów Armii Krajowej przekazali ABW sztandar Agencji, ufundowany przez jej kadrę kierowniczą.

Mszy towarzyszyły szczególne środki bezpieczeństwa: dziennikarza Polskiej Agencji Prasowej początkowo nie chciano wpuścić do kościoła; stało się to dopiero po interwencji rzeczniczki ABW Katarzyny Koniecpolskiej-Wróblewskiej. Powołała się ona na względy bezpieczeństwa - wizerunki oficerów są prawnie chronione. Potem na terenie ABW odbyło się rocznicowe spotkanie z zaproszonymi gośćmi, m.in. twórcami UOP i kolejnymi szefami służb.

Kilkutysięczny UOP, podlegający szefowi MSW, zastąpił rozwiązaną w 1990 r. niemal 30-tysięczną SB. Pierwszym szefem UOP był w 1990 r. Krzysztof Kozłowski - jedyny cywil w kierownictwie MSW, gdy szefem resortu w rządzie Tadeusza Mazowieckiego był jeszcze gen. Czesław Kiszczak. Ściągnął on do UOP m.in. grupę działaczy pacyfistycznego i opozycyjnego w PRL ugrupowania "Wolność i Pokój". Do UOP przyjęto też kilka tysięcy pozytywnie zweryfikowanych oficerów służb specjalnych PRL.

W październiku 1996 r. wyłączono UOP ze struktur MSW i podporządkowano bezpośrednio premierowi. Był to jeden z elementów przebudowy centrum administracyjno-gospodarczego rządu Włodzimierza Cimoszewicza. Powołano też wtedy urząd ministra-koordynatora służb specjalnych i kierowane przez premiera Kolegium ds. Służb Specjalnych. W czerwcu 2002 r. rząd Leszka Millera zlikwidował UOP, a w jego miejsce powołano Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencję Wywiadu.

ABW zajmuje się kontrwywiadem, ochroną tajemnic w sektorze cywilnym, ściga też przestępstwa, które "godzą w podstawy ekonomiczne państwa", a także korupcję wśród urzędników.

Polska jest "stałym obiektem intensywnego zainteresowania operacyjnego większości liczących się na świecie służb wywiadowczych" - stwierdza 58-stronicowy raport ABW za 2009 r. Wydatki budżetowe ABW w 2009 r. wyniosły 499 mln zł (w 2008 r. było to 522 mln zł). 35% zatrudnionych w ABW to kobiety. 75% funkcjonariuszy ma wyższe wykształcenie. W 2009 r. ABW prowadziła 310 śledztw w sprawach ekonomicznych, z których m.in. 176 dotyczyło wyrządzenia szkody w mieniu Skarbu Państwa, 78 - uszczupleń podatku VAT, akcyzy i ceł, a 30 - "prania brudnych pieniędzy".

W raporcie podkreślono, że 2009 r. był pierwszym rokiem działania w ABW Centrum Antyterrorystycznego (CAT), według którego w 2009 r. w Polsce nie wystąpiło "bezpośrednie zagrożenie terrorystyczne". Wśród zadań CAT jest m.in. "wspieranie polskich władz w procesie przygotowania i zabezpieczenia antyterrorystycznego" Euro 2012.