60. rocznica Słowackiego Powstania Narodowego

Zbrojnym powstaniem w 1944 roku Słowacy - powiedział prezydent - _ w sposób jednoznaczny włączyli się do wielkiej międzynarodowej koalicji antyfaszystowskiej oraz udowodnili, że nigdy nie pogodzili się z faszystowską dyktaturą w ich kraju i nigdy nie przyjęli nazistowskiej ideologii_.

Gaszparovicz przypomniał, że tegoroczne obchody rocznicy zwycięstwa nad faszyzmem w różnych miejscach Europy odbywały się w atmosferze przebaczenia i pojednania. Umożliwił to nie tylko czas, kiedy doszło do wymiany generacji, ale także zrozumienie przesłania tych, którzy walczyli z faszyzmem. Dziś Europa jest wolna, demokratyczna, współpracuje i w wielkiej części jest zjednoczona - powiedział.

Podczas uroczystości, której głównymi bohaterami byli weterani Słowackiego Powstania Narodowego, odczytano okolicznościowe depesze od prezydenta USA George'a W. Busha, rosyjskiego prezydenta Władimira Putina i kanclerza Niemiec Gerharda Schroedera. Symbolem nieustannej woli życia w pokoju były białe gołębie, wypuszczone przez słowackie dzieci.

W niedzielnych uroczystościach uczestniczyło ponad 2 tys. gości. Polskę reprezentowała wicepremier Izabela Jaruga-Nowacka.

Słowackie Powstanie Narodowe należy do najbardziej znaczących, przełomowych wydarzeń w historii współczesnej Słowacji. Ogarnęło dwie trzecie terenu (około 20 tys. km. kw.) ówczesnego słowackiego państwa faszystowskiego - marionetkowego satelity III Rzeszy. Czynny udział wzięło w nim 1,7 miliona osób, z 2,6 mln Słowaków mieszkających w ówczesnym państwie słowackim.

Pierwsze walki wybuchły 29 sierpnia 1944 roku w Żilinie. 60 tys. słowackich żołnierzy i 18 tys. partyzantów - walczyli też przedstawiciele 30 narodów i narodowości Europy, Ameryki i Australii - broniło się aż do końca października 1944 roku, mimo bardzo silnej ofensywy doborowych jednostek hitlerowskich. Po zdobyciu przez Niemców Bańskiej Bystrzycy większość żołnierzy wraz z oddziałami partyzanckimi wycofała się w góry i podjęła walkę partyzancką.