20 lat programu atomowego Korei Północnej
Oficjalna północnokoreańska agencja prasowa KCNA poinformowała o
przeprowadzeniu przez Koreę Północną drugiej już
podziemnej próby nuklearnej.
25.05.2009 | aktual.: 25.05.2009 09:12
"25 maja w ramach wzmacniania naszych środków obronnych pomyślnie przeprowadziliśmy kolejny test nuklearny" - podała KCNA. Próbę "bezpiecznie przeprowadzono na wyższym poziomie w sensie mocy wybuchu i technologii kontroli" - dodała.
Poniżej przedstawiamy chronologię prowadzonych od ponad 20 lat działań międzynarodowych w sprawie ambicji atomowych Korei Północnej.
1962r. - Korea Północna tworzy własny Instytut Energii Atomowej.
1985r. - W grudniu Korea Płn. podpisuje Traktat o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej (ang. NPT); stawia jednak warunek wycofania amerykańskiej broni atomowej z Korei Południowej.
1991r. - We wrześniu prezydent USA George Bush ogłasza wycofanie całej amerykańskiej taktycznej broni jądrowej ulokowanej w zagranicznych bazach USA, w tym około stu z Korei Płd. W grudniu obie Koree podpisują Wspólną Deklarację w sprawie Denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego, zawierającą zobowiązanie, że nie będą prowadzić prób z bronią jądrową, produkować czy sprowadzać takiej broni.
1992r. - KRLD zawiera i ratyfikuje porozumienie z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej (MAEA) w sprawie inspekcji w swych zakładach jądrowych.
1993r. - W lutym MAEA występuje o prawo przeprowadzenia specjalnych inspekcji w dwu instalacjach, oskarżając Koreę Płn. o naruszanie zobowiązań wynikających z NPT. W marcu Phenian odrzuca żądanie, grożąc wystąpieniem z Traktatu.
1994r. - W marcu KRLD nie zezwala inspektorom MAEA na kontrolę w zakładach w Jongbion. W czerwcu Phenian informuje o wystąpieniu z MAEA. W wyniku negocjacji, prowadzonych przez byłego prezydenta USA Jimmy'ego Cartera, Korea Płn. deklaruje gotowość zamrożenia programu jądrowego. W październiku USA i Korea Płn. zawierają w Genewie Ramowy Układ ws. Zamrożenia Programu Atomowego KRLD; w zamian Phenian ma otrzymać nowoczesny reaktor typu LWR (chłodzony wodą), nie pozwalający na odzysk paliwa atomowego dla celów wojskowych.
1995r. - W marcu powołane zostaje międzynarodowe konsorcjum - Organizacja ds. Rozwoju Energetycznego Płw.Koreańskiego (KEDO).
1999r. - W listopadzie KEDO podpisuje kontrakt z Phenianem na budowę siłowni wyposażonej w nowy reaktor. Przedsięwzięcie nie zostało nigdy sfinalizowane.
2002r. - W październiku wysłannik USA James Kelly przedstawia w Phenianie dowody, że KRLD prowadzi tajny program wzbogacania uranu. Korea Płn. odpowiada, że dysponuje prawem posiadania broni jądrowej. W listopadzie KEDO wstrzymuje dostawy oleju opałowego do KRLD. W grudniu Korea Płn. ogłasza decyzję o wznowieniu prac w zakładach atomowych w Jongbion, demontuje sprzęt kontrolny MAEA.
2003r. - W styczniu Korea Płn. ogłasza wystąpienie z NPT ze skutkiem natychmiastowym. W lutym Phenian przeprowadza test nowej rakiety - jeden z członów przelatuje nad terytorium Japonii. W kwietniu rząd USA ujawnia, że w toku rozmów Kelly'ego w Phenianie, miejscowe władze przyznały, że dysponują bronią jądrową i mogą ją przekazać innym krajom. W maju Phenian anuluje porozumienie zawarte z Koreą Płd. w 1992 r. ws. denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego. W sierpniu w Pekinie odbywa się pierwsza sesja sześciostronnych rokowań ws. północnokoreańskiego programu jądrowego z udziałem obu Korei, USA, Chin, Japonii i Rosji.
2004r. - W czerwcu kolejna runda sześciostronnych rokowań w Pekinie. We wrześniu Phenian ogłasza odzyskanie paliwa jądrowego z 8 tysięcy zużytych prętów reaktora w Jongbion.
2005r. W lipcu czwarta runda rokowań sześciu państw w Pekinie; 7 sierpnia dochodzi do całkowitego impasu. W grudniu Waszyngton oskarża Phenian o nielegalny handel bronią, przemyt narkotyków i pranie brudnych pieniędzy.
2006r. - 4 lipca Korea Płn. przeprowadza próbę co najmniej siedmiu pocisków rakietowych o różnym zasięgu. W odpowiedzi Korea Południowa wstrzymuje pomoc żywnościową dla Phenianu.
15 lipca RB ONZ jednogłośnie nakłada sankcje na Phenian, zakazując sprzedaży temu krajowi sprzętu i technologii rakietowej.
11 września wysłannik USA Christopher Hill ostrzega Koreę Płn., że jakakolwiek próba jądrowa zostanie uznana za "akt prowokacji".
3 października Phenian zapowiada przeprowadzenie próby jądrowej.
9 października agencja KCNA ogłasza dokonanie pierwszej północnokoreańskiej próby atomowej.
2007r. W lutym na rokowaniach sześciostronnych w Pekinie Korea Płn. godzi się na zamrożenie w ciągu 60 dni prac w Jongbion w zamian za pomoc gospodarczą. W czerwcu delegacja MAEA przybywa do Jongbion na rozmowy ws. sposobu weryfikacji realizacji porozumienia. W lipcu do Phenianu docierają pierwsze dostawy pomocy z Korei Płd.
2008r. - W czerwcu z sześciomiesięcznym opóźnieniem Phenian przedstawia w Pekinie deklarację ws. swego programu jądrowego; USA podejmują działania ws. usunięcia Korei PLn. z listy państw wspierających terroryzm.
W lipcu w Pekinie na rozmowach sześciostronnych KRLD godzi się na całkowite zamrożenie prac w Jongbion do października.
W sierpniu Phenian zawiesza zamrażanie prac w Jongbion w odpowiedzi na stanowisko USA ws. odłożenia decyzji o usunięciu KRLD z listy państw wspierających terroryzm.
W październiku USA usuwają KRLD z tej listy; Phenian ma wznowić demontaż instalacji w Jongbion.
2009r. - W kwietniu Korea Płn. przeprowadza próbę rakietową - test zostaje potępiony przez RB ONZ. Phenian zapowiada wyjście z rokowań sześciostronnych oraz usunięcie inspektorów MAEA i wznowienie odzysku paliwa jądrowego z prętów reaktora w Jongbion.
25 maja Phenian informuje o przeprowadzeniu drugiego testu jądrowego.