Historia100. rocznica urodzin Jana Karskiego

100. rocznica urodzin Jana Karskiego

24 kwietnia 1914 roku, urodził się Jan Karski, legendarny kurier Polskiego Państwa Podziemnego. Żołnierz Armii Krajowej, świadek Holocaustu. Jako pierwszy przekazał na Zachód osobistą relację o zagładzie Żydów w okupowanej przez hitlerowców Polsce. Po wojnie osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Zmarł w Waszyngtonie, w wieku 86 lat.

100. rocznica urodzin Jana Karskiego
Źródło zdjęć: © PAP | Ireneusz Sobieszczuk

24.04.2014 14:48

Jan Karski, właściwie Jan Kozielewski, urodził się w Łodzi w katolickiej rodzinie inteligenckiej, 24 kwietnia lub 24 czerwca. Data urodzenia figurująca w metryce urodzenia - 24 kwietnia - była podważana przez samego Karskiego, który twierdził, że naprawdę urodził się w czerwcu. Ukończył studia prawnicze i dyplomatyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.

Jako emisariusz AK, w 1942 roku wyprawił się do Wielkiej Brytanii z najważniejszą misją swojego życia, podczas której jako naoczny świadek zdał relację o eksterminacji Żydów. Przekazał także informacje o strukturze, organizacji i funkcjonowaniu Państwa Podziemnego w okupowanej Polsce. Rząd generała Sikorskiego postanowił "Raport Karskiego" przekazać z prośbą o pomoc rządom Anglii i USA. Na podstawie dokumentów przywiezionych przez Karskiego w postaci mikrofilmów i potwierdzonych jego świadectwem, ówczesny minister spraw zagranicznych w rządzie RP w Londynie, Edward Raczyński, przygotował i 10 grudnia 1942 przedstawił aliantom szczegółowy raport o holokauście. W lipcu 1943 roku Karski został przyjęty przez Franklina Delano Roosevelta, prezydenta USA. Polski wysłannik apelował do przedstawicieli najwyższych władz alianckich o ratunek dla Żydów, nie zyskał jednak poparcia.

Po wojnie przez 40 lat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie wykładał historię dyplomacji. W 1952 roku otrzymał tytuł doktora filozofii. Prowadził także wykłady w Pentagonie.

Janowi Karskiemu przyznano dwukrotnie order Virtuti Militari - został odznaczony przez generała Stefana Roweckiego-Grota oraz generała Władysława Sikorskiego. Był też uhonorowany najwyższym polskim odznaczeniem Orderem Orła Białego i amerykańskim Medalem Eisenhowera. Przyznano mu tytuł "Sprawiedliwy Wśród Narodów świata" i honorowe obywatelstwo Izraela. Był też laureatem nagrody im. Brata Alberta za "heroiczną służbę Polsce". Pośmiertnie został wyróżniony Prezydenckim Medalem Wolności - najwyższym odznaczeniem cywilnym Stanów Zjednoczonych.

Zmarł 13 lipca 2000 roku.

Źródło artykułu:WP Kobieta
historiaholokaustjan karski
Wybrane dla Ciebie
Komentarze (0)