1 grudnia - Światowy Dzień Walki z AIDS

Według danych ONZ liczba osób żyjących z HIV/AIDS to obecnie na świecie ok. 40 mln, w tym 38 mln w grupie wiekowej 15-49 lat, a ponad 2 mln poniżej 15. roku życia. Najwięcej osób z HIV/AIDS, prawie 26 mln, żyje w Afryce subsaharyjskiej. W roku 2005 odnotowano na świecie prawie 5 mln nowych zakażeń HIV (w tym 700 tys. u dzieci) i ponad 3 mln zgonów.

Według dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS dr Anny Marzec-Bogusławskiej, w Polsce zarejestrowanych jest ponad 9 tys. osób zakażonych wirusem HIV lub chorych na AIDS, jednak faktyczna liczba takich osób może sięgać nawet 30 tys.

HIV (ang. Human Immunodeficiency Virus) to ludzki wirus wywołujący nabyty zespół upośledzenia odporności (ang. Acquired Immune Deficiency Syndrome), czyli AIDS. Pierwsze przypadki nabytego zespołu upośledzenia odporności wykryto w 1981 r. u pięciu homoseksualistów w Stanach Zjednoczonych. Nazwę AIDS nadano tej chorobie rok później. Jako pierwsi wirusa HIV wyizolowali u ludzi Francuz Luc Montagnier z Instytutu Pasteura w Paryżu (1983) oraz Amerykanin Roberto Gallo z Narodowego Instytutu Badań nad Rakiem w Bethseda.

HIV to wirus, którego materiał genetyczny stanowi pojedyncza nić RNA. Wirus ten zmniejsza ilość i upośledza funkcje limfocytów (komórek układu odpornościowego)
, powodując osłabienie odporności organizmu i w efekcie zwiększa narażenie organizmu na zakażenie innymi drobnoustrojami. Obecnie znane są 2 odmiany retrowirusa wywołujące AIDS: HIV-1 i HIV-2 (HIV-2 uważany jest za mniej chorobotwórczy).

Okres utajenia zakażenia wirusem HIV może trwać u człowieka nawet do kilkunastu lat. Objawy kliniczne AIDS rozwijają się po tym okresie (zazwyczaj w ciągu 1-5 lat od momentu zakażenia HIV), pierwszym z nich jest powiększenie węzłów chłonnych. Większość chorych na AIDS, wskutek wyniszczenia organizmu, umiera w ciągu trzech lat.

AIDS cechuje się ciężkimi i nawracającymi zakażeniami pierwotniakowymi i bakteryjnymi; konsekwencją choroby są najczęściej chłoniaki mózgu, nowotwory złośliwe wargi i okolicy odbytu oraz tzw. mięsak Kaposiego, nowotwór skóry pojawiający się w postaci ciemnoczerwonej grudki, stopniowo powiększającej się do różnokształtnych guzowatych tworów występujących na skórze nosa, w okolicy oczodołów, w uchu zewnętrznym, na narządach płciowych oraz w okolicy podeszew stóp.

Istnieją trzy główne drogi zakażenia HIV: podczas stosunków seksualnych (w spermie jest bardzo wysokie stężenie wirusa HIV, który wnika potem do komórek partnerki); poprzez przedostanie się zakażonej HIV krwi innej osoby do naszego krwioobiegu (np. podczas transfuzji krwi) oraz w czasie ciąży i porodu (wirus z organizmu matki przedostaje się do organizmu dziecka) lub karmienia dziecka piersią przez matkę zakażoną HIV.

Światowy Dzień Walki z AIDS obchodzony jest od 1988 r. (decyzję o jego powołaniu podjęto na Światowym Szczycie Ministrów Zdrowia na temat AIDS w Londynie). W tym roku będzie on obchodzony pod hasłem "Kobiety, Dziewczęta, HIV i AIDS". W ciągu ostatnich dwóch lat liczba kobiet zakażonych HIV wzrosła we wszystkich regionach świata, najbardziej w krajach wschodniej Azji - aż o 56%, a o 48% w krajach wschodniej Europy i środkowej Azji.