Wybuch wulkanu spowoduje globalne ochłodzenie?

Konsekwencje wybuchu wulkanu Grimsvotn są na razie nieprzewidywalne. Jeśli erupcja będzie trwała odpowiednio długo, chmura może dotrzeć do kontynentalnej części Europy i wpłynąć na pogodę w Polsce. Według prognoz pogody na najbliższe dwa dni, chmura pyłu będzie przemieszczała się w stronę Grenlandii.

- Na razie pył unosi się przede wszystkim w górę, aż do stratosfery, tj. na wysokość 20 kilometrów. Nie ma jeszcze mowy o rozprzestrzenianiu się na setki kilometrów. To dopiero pierwsza doba po wybuchu, mamy jeszcze za mało informacji, aby mówić o potencjalnym wpływie tej erupcji na możliwe ograniczenia w ruchu lotniczym czy też na przebieg pogody. Jeśli ilość wyrzucanego pyłu do górnych warstw troposfery i stratosfery utrzymywałaby się na tym samym poziomie przez kolejne tygodnie, to efekty tego wybuchu mogłyby być istotne nawet dla klimatu - wyjaśnia dr Marek Błaś z Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego.

W kwietniu ubiegłego roku, po wybuchu wulkanu Eyjafjallajokull, na kilka dni wstrzymano ruch lotniczy nad niemal całą Europą. Nie można wykluczyć, że taki scenariusz powtórzy się również w tym roku. - Można powiedzieć, że jeśli erupcja utrzyma się wystarczająco długo, to wcześniej czy później cyrkulacja powietrza spowoduje, że chmura pyłu dotrze nad kontynentalną część Europy. Mieszkamy bowiem w strefie umiarkowanych szerokości, gdzie dominuje zachodnia cyrkulacja atmosferyczna. Na razie chmura kieruje się w stronę Grenlandii, Spitsbergenu i północnych krańców Europy - informuje dr Marek Błaś.

Emisja pyłów wulkanicznych do atmosfery może okazać się na tyle znacząca, że przy odpowiednim natężeniu, wpłynie nie tylko na pogodę w Europie, ale również na klimat na całej planecie. Pył unoszący się w górnych warstwach atmosfery może zasłonić część promieni słonecznych docierających do powierzchni ziemi i spowodować niewielki spadek temperatury.

- Wulkan Eyjafjallajokull, który był bardzo aktywny rok temu, wyrzucał pył przede wszystkim do środkowej i górnej troposfery (4-8 km). Natomiast zasięg wulkanu Grimsvotn przekracza poziom troposfery i obejmuje także stratosferę, gdzie drobny materiał może unosić się przez lata. Przy wielotygodniowej aktywności mogłoby to doprowadzić do odczuwalnego w skali globalnej niewielkiego i krótkiego ochłodzenia klimatu. Już teraz erupcja ma wpływ na kształtowanie się pogody nad Islandią, gdzie dochodzi do ograniczenia w dopływie promieniowania słonecznego oraz wzrostu zachmurzenia - mówi dr Błaś.

Krótkotrwałe ochłodzenie klimatu, nawet jeśli do niego dojdzie, będzie na tyle niewielkie, że spadek temperatury nie będzie odczuwalny dla ludzi. Zmiany mogą jednak wpłynąć na pogodę. - To nie będzie koniec świata i na pewno będziemy mieli lato - uspokaja dr Błaś.

Marcin Bartnicki, Wirtualna Polska