Zmarł Jerzy Pomianowski - wybitny tłumacz, znawca literatury rosyjskiej

Urodził się 13 stycznia w 1921 r. w Łodzi jako Jerzy Birnbaum. Pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Jego ojciec Stanisław Pomianowski był technikiem włókiennikiem; matka - Janina z domu Kliger była nauczycielką języka polskiego.

W 1937 r. pod pseudonimem Dyonizy Aczkolwiek debiutował w "Próbach". Pierwsze prace literackie zamieszczał w "Szpilkach", był także felietonistą pisma "Młodzi idą".

Podczas II wojny światowej trafił do kopalni w Donbasie, skąd przedostał się najpierw do Tadżykistanu, a później do Moskwy. W 1946 r. wrócił do Polski, w 1947 na rok pojechał do Moskwy, gdzie pełnił funkcję attaché kulturalnego i jednocześnie studiował medycynę.

W Polsce mieszkał do 1969 roku, musiał wyemigrować do Włoch z powodu wydarzeń w marcu 1968 roku. Na emigracji rozpoczął współpracę z paryską "Kulturą". Na prośbę Jerzego Giedroycia i Herlinga-Grudzińskiego pod pseudonimem "Michał Kaniowski” zaczął tłumaczyć "Krąg pierwszy” Aleksandra Sołżenicyna, a później także wszystkie tomy „Archipelagu GUŁag”.

Był też tłumaczem utworów Antona Czechowa, Lwa Tołstoja, Warłama Szałamowa, Michaiła Hellera, Andrieja Sacharowa, Michaiła Bułhakowa, Jewgienija Szwarca, ale przede wszystkim Izaaka Babla.

Tłumaczył nie tylko z języka rosyjskiego na język polski, ale także z języka polskiego na język włoski m.in. utwory Aleksandra Fredry i Karola Wojtyły. Pomianowski to także autor haseł poświęconych polskiej literaturze we włoskiej edycji "Encyclopaedia Britannica".

Współpracę z „Kulturą” kontynuował także po powrocie do Polski w 1994 roku, a jego książka "Ruski miesiąc z hakiem” cieszyła się dużą estymą - Giedroyc sam napisał do niej wstęp, uznając autora za jednego z najważniejszych publicystów piszących o stosunkach polsko-rosyjskich.

W 1998 roku został odznaczony Nagrodą Publicystyczną Kultury imienia Juliusza Mieroszewskiego.

W 1999 r. twórca paryskiej "Kultury" Jerzy Giedroyc skłonił go do założenia i redagowania miesięcznika "Nowaja Polsza", który stał się terenem dialogu polskiej i rosyjskiej inteligencji. Pomianowski jako jego redaktor dbał o bezstronną szczerość zarówno w kronikach wydarzeń, jak i w polemikach i nie unikał tematów gorących jak np. zbrodnia katyńska czy kwestia suwerenności energetycznej.

Jako wybitny znawca Rosji i ekspert ds. Wschodu działał m.in. w Polsko-Rosyjskiej Grupie ds. Trudnych. Pomianowski był także profesorem włoskich uniwersytetów w Bari, Florencji i Pizie.

IAR,PAP,oprac. Adam Przegaliński