Zmarł Jegor Jakowlew, ojciec niezależnego dziennikarstwa
Jegor Jakowlew, jeden z ojców niezależnego dziennikarstwa w Rosji, zmarł w niedzielę w Moskwie. Miał 75 lat.
19.09.2005 | aktual.: 19.09.2005 07:22
Bezpośrednią przyczyną śmierci Jakowlewa, byłego redaktora naczelnego "Moskowskich Nowosti" i "Obszczej Gaziety", była niewydolność krążenia. Od dłuższego czasu cierpiał on na ciężką chorobę płuc.
Jakowlew był jedną z czołowych postaci pieriestrojki, demokratycznych przekształceń systemowych, zainicjowanych w 1985 roku przez ówczesnego sekretarza generalnego KC KPZR Michaiła Gorbaczowa. Odszedł człowiek, który bardzo wiele zrobił dla ludzi, dla kraju, dla pieriestrojki. Dla mnie osobiście był nade wszystko przyjacielem - powiedział Gorbaczow na wieść o śmierci Jakowlewa. Odegrał wielką rolę w kształtowaniu dziennikarstwa i demokracji - podkreślił były prezydent ZSRR.
Z kolei Grigorij Jawliński, lider demokratycznej partii Jabłoko, podkreślił, że Jakowlew "w latach osiemdziesiątych stworzył pierwszą od 1917 roku wolną gazetę w Rosji". Nie było w niej kłamstwa, propagandy i dezinformacji. Nie było płatnego, sponsorowanego dziennikarstwa, w co dzisiaj trudno jest uwierzyć - dodał. Jego ostatnia gazeta - "Obszczaja" została uduszona za otwartość i intelektualność, za to, że wiele rzeczy, wydarzeń i ludzi nazywała po imieniu. Jegor Jakowlew zmarł, ale czasy jego dziennikarstwa dopiero, mam nadzieję, nadejdą - powiedział Jawliński.
Redagowane przez Jakowlewa "Moskowskije Nowosti" (w latach 1986-91) za sprawą ostrych tekstów politycznych i historycznych przekształciły się z nudnego tygodnika propagandowego, adresowanego do odbiorców zagranicznych, w jeden z najchętniej czytanych przez rosyjską inteligencję periodyków, symbol gorbaczowowskiej głasnosti.
W czasie puczu sierpniowego Giennadija Janajewa w 1991 roku Jakowlew skupił wokół siebie demokratycznych dziennikarzy i wydawał "Obszczą Gazietę".
Po klęsce puczu został prezesem pierwszego programu telewizji państwowej Ostankino. W 1993 roku reaktywował "Obszczą Gazietę", która stała się jednym z głównych pism rosyjskiego obozu demokratycznego. Kierował nim do 2002 roku.
Swoją karierę dziennikarską rozpoczął w 1956 roku w "Moskowskiej Prawdzie". Później pracował w "Leninskim Znamju" (wyrzucono go za "niesłuszny" artykuł na temat polityki rolnej), "Prawdzie" i "Sowietskiej Rossii". W latach 1966-68 był redaktorem naczelnym "Sowietskiej Pieczati" (zwolniony za opublikowanie statutu Stowarzyszenia Dziennikarzy Czechosłowackich).
Od 1968 do 1986 roku pracował w "Izwiestijach" (z krótką przerwą w latach 1972-75, gdy redagował pismo "Problemy Pokoju i Socjalizmu" w Pradze").
W 1986 roku został wiceprezesem agencji APN i redaktorem naczelnym "Moskowskich Nowosti".
Od 1953 roku był członkiem KZPR. Wystąpił z partii w 1991 roku w znak protestu przeciwko interwencji wojskowej Moskwy w Wilnie. Opublikował wówczas głośny apel do Gorbaczowa, wzywający go do określenia się, z kim jest - "ze stronnikami reform, czy z reakcją".
W 1989 roku został wybrany na deputowanego ludowego ZSRR. Wchodził w skład pamiętnej Międzyregionalnej Grupy Deputowanych, której przywódcą duchowym był Andriej Sacharow.
Jakowlew został wyróżniony międzynarodowymi nagrodami "Najlepszy dziennikarz Europy" i "Za prawdę w dziennikarstwie".
Jerzy Malczyk
