Złota Palma - kolejne trofeum Polańskiego
Roman Polański dołączy canneńską Złotą Palmę do kolekcji swoich nagród, w której są m.in. Złote Lwy Weneckie przyznane reżyserowi za całokształt twórczości.
27.05.2002 | aktual.: 22.06.2002 14:29
Twórca "Pianisty" urodził się 18 sierpnia 1933 roku w polsko-żydowskiej rodzinie w Paryżu. Jego ojciec - krakowianin, wrócił przed wojną z całą rodziną do ukochanego miasta.
Podczas okupacji rodzina Polańskich znalazła się w getcie. Roman uniknął deportacji do obozu zagłady. Przetrwał wojnę ukrywając się na wsi. W obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu zginęła jego matka. Ojciec przeżył Mauthausen.
W latach 50. Roman Polański studiował reżyserię w łódzkiej filmówce. Talent i oryginalność młodego filmowca wykazała już jego, zrealizowana pod koniec studiów, krótkometrażówka "Dwaj ludzie z szafą".
W 1962 roku niespełna 28-letni reżyser zrealizował swój debiut kinowy "Nóż w wodzie", który zdobył nominację do Oscara i stał się początkiem jego światowej kariery. Polański opuścił wówczas Polskę - jak się później okazało, na zawsze.
W 1965 roku powstał "Wstręt" - studium kobiety chorej na schizofrenię z Catherine Deneuve w roli głównej, rok później - "Matnia". Film ten odniósł wielki kasowy sukces i otworzył Polańskiemu drogę do Hollywood. W 1967 roku powstał obraz "Nieustraszeni pogromcy wampirów" z Sharon Tate - późniejszą żoną reżysera.
Życie osobiste Polańskiego było nie mniej dramatyczne niż jego filmy. Finał małżeństwa reżysera z Sharon Tate - wówczas wschodzącą gwiazdą amerykańskiego kina - wstrząsnął Ameryką. W sierpniu 1969 roku będąca w dziewiątym miesiącu ciąży Sharon została, wraz z czwórką przyjaciół, bestialsko zamordowana.
Polański przebywał wtedy w Europie, gdzie znakomicie przyjmowano jego kolejny film - "Dziecko Rosemary", satanistyczny thriller z udziałem Mii Farrow i z muzyką Krzysztofa Komedy. Film został nominowany do Oscara za scenariusz, nagrodzony za rolę drugoplanową Ruth Gordon.
Reżyser przez parę lat odreagowywał tragedię. W pierwszej połowie lat 70. powrócił do Hollywood, by nakręcić sensacyjne "Chinatown" z Jackiem Nicholsonem i Faye Dunaway. Film zdobył Oscara za scenariusz oraz dziesięć nominacji do tej nagrody, m.in. za reżyserię.
W 1979 roku powstała melodramatyczna "Tess", która wylansowała Nastasję Kinski. Obraz zdobył trzy Oscary, a Polański - kolejną nominację za reżyserię.
W tym czasie wybuchła afera. Reżyser został oskarżony o seksualne wykorzystanie 13-latki i zmuszony do opuszczenia Stanów Zjednoczonych bez możliwości powrotu.
Jak pisał przed dwoma laty "New York Times", rzekoma ofiara (w 2000 roku 35-letnia) mówiła, że powinno się pozwolić Polańskiemu na powrót. Mimo to, sprawy nie umorzono.
W rozmowie z nowojorską gazetą reżyser wyznał, że najbardziej boi się nie prokuratorów, lecz amerykańskich mediów. Nie chcę znowu stać się ich łupem. Myślę, że powrót byłby piekłem, nie z powodu systemu (prawnego), ale mediów - powiedział.
Polański osiedlił się w Paryżu. W drugiej połowie lat 80. zrealizował "Piratów" i "Frantic" - film, który odkrył Emmanuelle Seigner - kolejną, młodszą o 35 lat od Polańskiego, jego trzecią żonę (pierwszą była Barbara Kwiatkowska-Lass). W 1992 roku Seigner stworzyła wybitną kreację w "Gorzkich godach".
Dwa lata później powstała "Śmierć i dziewczyna" z Sigourney Weaver i Benem Kingsley''em, a w 1999 roku - "Dziewiąte wrota" z Johnny''m Deppem.
Polański ma na swoim koncie Złote Lwy Weneckie (za całokształt twórczości), Złotego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie (za "Matnię") i Srebrnego Niedźwiedzia (za "Wstręt"). Jest członkiem francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Za całokształt twórczości zdobył także Europejską Nagrodę Filmową - Feliksa.
Jest doktorem honoris causa łódzkiej filmówki, honorowym obywatelem Łodzi, ma swoją gwiazdę w łódzkiej Alei Sław. Otrzymał także specjalną Polską Nagrodę Filmową - Orła 2001. (mag)
