Wyrok w sprawie "holenderskiego Chemicznego Alego"
Sąd w Hadze ogłosi wyrok w sprawie Fransa van Anraata, holenderskiego biznesmena, oskarżonego o to, że w latach osiemdziesiątych dostarczał reżimowi Saddama Husajna w Iraku chemikaliów do produkcji śmiercionośnych gazów trujących.
63-letni van Anraat, któremu w razie wyroku skazującego grozi do 15 lat więzienia, tłumaczył się, że nie zdawał sobie sprawy, do czego chemikalia te mogą posłużyć władzom irackim.
Jednak prokurator Fred Teeven zarzucił mu, że wiedział, jakie jest przeznaczenie środków chemicznych i nie wstrzymał dostaw nawet po ataku gazowym irackiego lotnictwa na zamieszkaną przez Kurdów miejscowość Halabdża w marcu 1988 roku. Zginęło tam około 5000 osób, w tym kobiety i dzieci.
Według aktu oskarżenia, siły irackie użyły gazów trujących także w atakach na inne miejscowości kurdyjskie, aby w całości lub w części zgładzić iracką ludność kurdyjską, co stanowi zbrodnię ludobójstwa. Broń chemiczną stosowały także przeciwko Iranowi.
Na reżimie Saddama ciąży zarzut zabicia ogółem około 180 tysięcy Kurdów.
Van Anraat - powiedział Teeven - "jest współwinny popełnienia tej zbrodni nad zbrodniami".
Szesnastu Kurdów z Iraku i Iranu, którzy ucierpieli wskutek irackich ataków gazowych, występuje na procesie w charakterze oskarżycieli posiłkowych i domaga się symbolicznego odszkodowania w wysokości 680 euro dla każdego.
Obrońca Holendra Peter van Schaik argumentował, że sąd holenderski nie jest uprawniony do rozpatrywania tej sprawy i na początku procesu wniósł o zwolnienie klienta. Sąd odrzucił wniosek.
Van Schaik powiedział też, że to sądy irackie, a nie holenderskie, są władne orzec, czy w Iraku doszło do ludobójstwa. Ponadto ostrzegł, że rozprawa w Hadze może zostać wykorzystana na procesie Saddama Husajna i przyczynić się do wymierzenia mu kary śmierci, co naruszyłoby prawodawstwo europejskie.
Brytyjski dziennik "Guardian" nazwał van Anraata "holenderskim Chemicznym Alim", nawiązując do irackiego współpracownika Saddama, Alego Hasana al-Madżida, który zyskał przydomek "Chemiczny Ali" jako organizator ataków gazowych na ludność kurdyjską.
Pierwszy proces samego Saddama, oskarżonego o zbrodnie przeciwko ludzkości, o ludobójstwo i zbrodnie wojenne, rozpoczął się w Bagdadzie 19 października.
Inspektorzy wojskowi ONZ nazwali van Anraata jednym z najważniejszych pośredników dostarczających reżimowi Saddama środków do produkcji iperytu i gazu paraliżującego.
Według aktu oskarżenia, w latach 1984-88 Holender dostarczył do Iraku między innymi przeszło tysiąc ton tiodiglikolu, związku chemicznego używanego do produkcji iperytu, choć mającego także zastosowania niewojskowe. Z tej ilości przeszło 800 ton trafiło do głowic pocisków i bomb chemicznych.
Holendra zatrzymano już w 1989 roku w Mediolanie na wniosek Stanów Zjednoczonych. Został jednak zwolniony i schronił się w Iraku, gdzie ukrywał się do 2003 roku. Po amerykańskiej inwazji na Irak wiosną 2003 roku wrócił przez Syrię do Holandii. Aresztowano go w grudniu zeszłego roku, gdy szykował się do wyjazdu z kraju.