Wyniki kontroli: dyrektorzy szkół przyjmowali prezenty od wydawnictw

Decyzja o przeprowadzeniu kontroli została podjęta w związku z napływającymi do Śląskiego Kuratorium Oświaty informacjami na temat nieprawidłowości przy wyborze podręczników i podpisywaniu przez dyrektorów szkół umów z wydawnictwami, w których zobowiązują się w określonym czasie używać podręczników jednego wydawnictwa w zamian np. za sprzęt komputerowy czy tablice interaktywne.

W ramach zapowiedzianej w lutym kontroli doraźnej, dotyczącej wyboru podręczników wizytatorzy kuratorium skontrolowali dotąd 68 szkół. "W 25 szkołach potwierdzone zostało łamanie ustawy o systemie oświaty, czyli ograniczenie praw nauczyciela do wyboru podręcznika" - poinformowało w komunikacie pokontrolnym Śląskie Kuratorium Oświaty.

- W przypadku 25 z 68 skontrolowanych placówek wydane zostały zalecenia dyrektorom szkół, by podjęli natychmiastowe działania w kierunku rozwiązania umów z wydawnictwami (dotyczy m.in. umów podpisywanych na trzy lata) - powiedziała rzeczniczka kuratorium Anna Wietrzyk. Wykonanie tych zaleceń zostanie sprawdzone podczas kolejnej kontroli.

Wietrzyk dodała, że w przypadku umowy krótkoterminowej np. rocznej, nie udowodniono, czy mogło dojść do złamania przepisów ustawy o systemie oświaty. - To zbyt krótki okres, by podważyć wyjaśnienia dyrektora szkoły, że nauczyciele nie zgodzili się na taki czy inny wybór podręcznika - powiedziała rzeczniczka kuratorium.

Ponadto wśród uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych została przeprowadzona ankieta dotycząca korzystania przez nich z podręczników.

Ankietę w szkołach publicznych i niepublicznych wypełniło 118 970 uczniów z 2378 szkół (łączna liczba szkół w woj. śląskim - ponad 3 tys.).

Wyniki ankiet zostały przeanalizowane przez dyrektorów szkół, którzy podejmą działania mające na celu rozwiązanie zasygnalizowanych przez uczniów problemów.

Wynika z nich m.in., że z podręczników nie lubi uczyć się: w szkole podstawowej ok. 31,4 proc. ankietowanych uczniów, w gimnazjum ok. 46,8 proc., w liceach publicznych ok. 55,6 proc. Najczęściej wymieniane przyczyny to: "podręcznik jest nieciekawy", "trudny", "napisany trudnym językiem".

Z ankiety wynika także, że w gimnazjach publicznych komplet podręczników kupuje 88,2 proc. uczniów, w liceach ogólnokształcących - 64,6 proc.

Kuratorium: niepokoi fakt, że za brak podręcznika uczniowie otrzymują oceny niedostateczne. Ocenę niedostateczną za brak podręcznika dostało: 14,2 proc. ankietowanych uczniów szkół podstawowych, 25 proc. gimnazjalistów i 24,9 proc. licealistów.

Na pytanie: czy korzystasz z podręcznika?, uczniowie odpowiadali: zawsze - ok. 25,3 proc.; bardzo często - ok. 30,6 proc.; często - ok. 25,9 proc.; rzadko - ok. 13,6 proc.; nie korzystam - ok. 2,5 proc.

Kwestię wyboru podręczników regulują m.in. zapisy ustawy o systemie oświaty. Wynika z nich, że nauczyciel "ma prawo wyboru podręcznika spośród podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego"; ponadto dyrektor szkoły do dnia 15 czerwca podaje do publicznej wiadomości zestaw podręczników, które będą obowiązywać od nowego roku szkolnego.