Więcej bogatym, mniej biednym - podział finansów w nowej UE
Bogata Piętnastka obecnych państw
członkowskich Unii Europejskiej będzie do 2013 roku otrzymywać z
unijnej kasy znacznie więcej niż biedniejsza Dwunastka nowych
państw członkowskich - wynika z propozycji Komisji Europejskiej.
Polska stanie się wprawdzie stopniowo największym beneficjentem netto dotacji z unijnej kasy, ale limit pomocy strukturalnej w wysokości 4% produktu krajowego brutto kraju i tylko stopniowo rosnące dopłaty dla rolników sprawią, że osiąganie tej pozycji potrwa jeszcze kilka dobrych lat.
Podobnie wygląda sytuacja pozostałych nowych członków Unii, których łączny PKB nie dochodzi nawet do 500 mld euro rocznie (wliczając Bułgarie i Rumunię), czyli wynosi mniej niż PKB samej Hiszpanii.
W najbliższą środę Komisja Europejska ogłosi zasady proponowanej przez siebie polityki spójności gospodarczo-społecznej, czyli niwelowania różnic rozwojowych między biednymi a bogatymi członkami Unii na lata 2007-2013.
Podstawowym narzędziem tej polityki są fundusze strukturalne i spójności (także środki na rozwój wsi). Organ wykonawczy Unii zaproponuje, żeby w 2007 roku przydzielić 12 nowym państwom członkowskim 40% tych funduszy, a Piętnastce wciąż jeszcze 60%.
Ta proporcja ma się zmieniać bardzo powoli i dopiero w ostatnim, siódmym roku omawianego okresu Dwunastka może liczyć na nieco więcej niż połowę funduszy strukturalnych (52%) i spójności od Piętnastki.
Urzędnicy Komisji Europejskiej przekonują, że ich propozycje i tak są bardzo hojne, zważywszy na ograniczone możliwości wchłonięcia unijnych funduszy przez nowych członków (trzeba mieć nie tylko ludzi i struktury zdolne przygotowywać dobre projekty, ale też pieniądze na ich współfinansowanie).
Komisja proponuje, żeby na fundusze strukturalne i spójności przeznaczyć w omawianym okresie 336 mld euro, poczynając od 46 mld w 2007 roku, a kończąc na blisko 50 mld w 2013.
W tym czasie znacznie gorsza będzie proporcja korzyści odnoszonych przez rolnictwo i wieś nowych i starych państw członkowskich. Na nową Dwunastkę przypadnie początkowo zaledwie około 10% z 57 mld euro, które trzeba będzie przeznaczyć na "zarządzanie zasobami naturalnymi" (rolnictwo, wieś, ochrona środowiska).
Ten odsetek będzie rósł bardzo wolno w miarę upływu 9-letnich okresów przejściowych dla pierwszej Dziesiątki nowych państw członkowskich (w tym Polski) oraz dla Bułgarii i Rumunii.
Zapewne niewiele lepiej sytuacja będzie wyglądała przy wykorzystaniu proponowanych przez Komisję nowych rubryk unijnego budżetu: konkurencyjność oraz obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość (granice, walka z nielegalną imigracja i zorganizowaną przestępczością oraz programy sprzyjające integracji legalnych imigrantów).