Wenezuela w żałobie po śmierci Hugo Chaveza

Hugo Chavez zmarł w Caracas, w następstwie ciężkiej choroby nowotworowej - ogłosił światu wiceprezydent Nicolas Maduro. Tysiące mieszkańców stolicy Wenezueli wyległo na ulice miasta. "Chavez vive, lucha sigue" - "Chavez żyje, walka trwa" - skanduje tłum. "El Comendante" - bo tak o sobie mówił prezydent - zamierzał rządzić do 2031 roku.

- W chwili tej historycznej tragedii, która wstrząsnęła naszą ojczyzną, apeluję do wszystkich rodaków, by zachowali spokój - powiedział wiceprezydent Maduro.

Chavez pozostawał u władzy od 1999 r. W październiku 2012 r. został wybrany na trzecią sześcioletnią kadencję, a 10 stycznia br. miał zostać zaprzysiężony.

(PAP/EPA/IAR/ks)

Dla zdecydowanej większości Wenezuelczyków, którzy nie czerpali żadnych korzyści z boomu naftowego i nie zgadzali się na rządowe kroki oszczędnościowe, Chavez stał się idolem i symbolem czystych rąk.

Analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Kinga Brudzińska jeszcze w styczniu podkreślała, że przez wielu Wenezuelczyków prezydent był autentycznie kochany. - Potrafił bawić się z ludźmi, tańczyć z nimi, pokazywał im, że ich wspiera. Aby utrzymać się u władzy, rozdawał pieniądze zarówno społeczeństwu jak i na cele gospodarcze - wyjaśniała analityk.

Chavez miał 58 lat. 18 lutego powrócił do Caracas po kolejnej operacji usunięcia nowotworu i dwumiesięcznym leczeniu na Kubie. Został umieszczony w szpitalu wojskowym w stolicy kraju. Z dnia na dzień jego stan się pogarszał, m.in. miał bardzo poważną infekcję dróg oddechowych i problemy z oddychaniem.

Chavez urodził się 28 lipca 1954 r. we wsi Sabaneta, w stanie Barinas na zachodzie Wenezueli. Jego rodzice byli nauczycielami. Jako dziecko Chavez chciał być malarzem.

W 1975 r. ukończył akademię wojskową w Caracas, a na początku lat 80. utworzył tajną organizację o nazwie Boliwariański Ruch Rewolucyjny.

Do 1991 r. o podpułkowniku spadochroniarzy Chavezie nikt nie słyszał. Radykalnie zmieniło się to 4 lutego 1992 r., kiedy "zorganizował" kilka czołgów oraz kilkuset ludzi i podjął próbę wypędzenia ówczesnego prezydenta Carlosa Andresa Pereza z Pałacu Miraflores w Caracas.

W wyniku nieudanego puczu przeprowadzonego przez Boliwariański Ruch Rewolucyjny zginęło 18 osób, a 60 zostało rannych.

Chavez trafił do więzienia. Po dwóch latach został ułaskawiony. W 1997 r. założył partię Ruch V Republiki i z żołnierza stał się politykiem.

Chavez wygrał wybory prezydenckie 6 grudnia 1998. Uzyskał poparcie ponad 56 procent społeczeństwa.

Zwycięstwo Chaveza wstrząsnęło wenezuelską sceną polityczną. Od objęcia urzędu prezydenta na początku 1999 r. ten lewicowy populista wygrywał kolejne wybory i referenda, w tym plebiscyt z 2009 r., który znosił maksymalną liczbę kadencji prezydenta.

Jego stosunki z Waszyngtonem pogorszyły się, gdy oskarżył administrację ówczesnego George'a W. Busha o "zwalczanie terroru terrorem" podczas wojny w Afganistanie. Wenezuelczyk zarzucał też Stanom Zjednoczonym, że stały za zamachem stanu z 2002 r. W jego wyniku Chavez został na 47 godzin odsunięty od władzy.

W kraju Chavez realizował programy społeczne, zwane "misjami", które przyniosły mu prawie bezwarunkowe poparcie najbiedniejszych Wenezuelczyków. Posługując się językiem mas, walczył z biedą i bezrobociem. Deklarował wolę zwalczenia korupcji i stworzenia "humanitarnego systemu gospodarczego".

W 2002 roku próbowano odsunąć Chaveza od władzy. Po serii manifestacji opozycji zmuszono go do zrzeczenia się prezydentury. W reakcji na to na ulice wyszły setki tysięcy zwolenników Chaveza. Wtedy generałowie zmienili zdanie i po dwóch dniach prezydent wrócił do władzy.