Pruszków. Ołówek na medal. Historia przedwojennej fabryki
Jaką potężną moc mógł mieć jeden pruszkowski ołówek, jak sławił na świecie miasto, w którym powstawał, jak zachwycił wymagającą grupę użytkowników, zdobywając złoty medal w Paryżu - o tym wszystkim można dowiedzieć się, zwiedzając plenerową wystawę w Pruszkowie.
02.09.2021 20:19
Oglądający tę ekspozycję dowiedzą się jak powstawał słynny ołówek Polonia, duma fabryki i Pruszkowa, nagrodzony na Wystawie światowej w Paryżu w 1937 roku złotym medalem i tytułem najlepszego na świecie.
Wystawa opowiada o historii jednego z najważniejszych zakładów przemysłowych Pruszkowa. "Początki Fabryki Ołówków St. Majewski i spółka to zarazem początki naszej, lokalnej rewolucji przemysłowej, okresu wielkich zmian społecznych, industrializacji i urbanizacji terenów Królestwa Polskiego pod koniec XIX wieku. Od chwili powstania, Fabryka, jej założyciele i pracownicy współtworzyli historię Pruszkowa oraz polskiego przemysłu" - zachęcają organizatorzy.
Losy zakładu, który przetrwał dwie światowe wojny, przedstawione zostały na 22 planszach. Opowiadają one o początkach i rozwoju wytwórni i pozytywistycznym dziele twórcy, który w 1889 roku zaczynał od małej manufaktury w Warszawskim Laboratorium Chemicznym, produkującym mydło toaletowe, perfumy i kosmetyki, a którego właścicielem był ojciec Majewskiego.
Okazało się, wraz z rozwojem zakładu, że wyrób ołówków to poważna sprawa - wymaga synchronizacji dostaw drewna, kaolinu, wosku, grafitu. Fabryka bardzo szybko się rosła w siłę i potrzebny był cały tartak.
Pruszków. Ołówek na medal. Historia przedwojennej fabryki
W 1894 roku Stanisław Majewski kupił w podwarszawskim Pruszkowie plac i budynki po fabryce igieł, a po kilku miesiącach została uruchomiona tam produkcja ołówków. Rosło na nie zapotrzebowanie. Tak jak na kredki, które produkowano tu w 12 kolorach.
Fabryka tak dobrze radziła sobie na rynku, że mogła konkurować z europejskimi potentatami branży ołówkarskiej. Wyroby z Pruszkowa jechały na inne kontynenty - do Indii, Argentyny i Australii.
I wojna światowa przyniosła ogromne zniszczenia budynku pruszkowskiej fabryki. Udało się ją jednak odbudować i zmodernizować.Fabryka zaczęła też wytwarzać linijki, pinezki, spinacze, osadki i stalówki. Podczas Wystawy Światowej w Paryżu, w 1937 roku, techniczne ołówki grafitowe Polonia 340 zostały uznane za najlepsze na świecie i otrzymały złoty medal.
W czasie następnej wojny produkcji nie wstrzymano. W 1948 roku nastąpiło upaństwowienie firmy. Od 1951 roku zakład zmienił nazwę na Pruszkowskie Zakłady Materiałów Biurowych.
Kredkami z Pruszkowa rysowały całe pokolenia polskich dzieci w PRL-u. I mogą to robić nadal, bo po prywatyzacji w 1995 roku zakład nadal pracuje. W 2014 roku, w 125 rocznicę powstania "Fabryki ołówków St. Majewski" zakład został przeniesiony do nowego budynku przy ul. Kredkowej.
Ekspozycja, którą oglądać można będzie przed budynkiem Urzędu Miasta Pruszkowa przy ul. Kraszewskiego 14/16 do 2 listopada, powstała dzięki Fundacji Na Rzecz Rozwoju Kultury Muzart.
