W 200‑letniej butelce wydobytej z dna Zatoki Gdańskiej był alkohol

Butelkę wydobyto z wraku, który spoczywa na dnie Zatoki, na głębokości 12 metrów i w odległości ok. 4 kilometrów na wschód od Gdyni Orłowa. Na pozostałości statku natrafili przed rokiem, w trakcie rutynowego sondażu dna, pracownicy Urzędu Morskiego w Gdyni. Zawiadomieni przez nich archeolodzy z Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku na przełomie czerwca i lipca przeprowadzili z pomocą nurków badania wraku.

W trakcie tych prac wydobyto na powierzchnię m.in. elementy statku, w tym drewniane bloki linowe, ale też fragmenty i całe okazy ceramicznych oraz metalowych naczyń, w tym wysoką na około 30 cm butelkę. Kamionkowe naczynie było świetnie zachowane i zakorkowane, a wytłoczony na nim napis "Selters" sugerował, że wewnątrz może znajdować się woda sodowa produkowana już od kilku wieków w okolicach miejscowości o tej samej nazwie w paśmie górskim Taunus w Niemczech.

Na początku lipca archeolodzy przekazali butelkę laboratorium badawczemu J.S. Hamilton w Gdyni. W środę specjaliści wydali wstępną opinię dotyczącą zawartości naczynia. - Wynika z niej, że w butelce znajduje się 14-procentowy destylat alkoholowy, prawdopodobnie rozcieńczony wodą, której skład chemiczny odpowiada składowi wody sodowej Selters - powiedział Tomasz Bednarz, archeolog z Narodowego Muzeum Morskiego, który kierował pracami przy wraku.

Bednarz dodał, że według pracowników laboratorium wspomniany alkohol może być rodzajem ginu genever (jenever) - tradycyjnego trunku Belgów i Holendrów. - Czy rzeczywiście ktoś wlał do butelki po wodzie sodowej ten trunek, czy też mamy do czynienia z innym alkoholem? Specjaliści spróbują to ustalić wykonując kolejną serię analiz, które potrwają do początku września - powiedział Bednarz.

Jak dodał archeolog, zdaniem pracowników laboratorium, alkohol w butelce nadaje się do wypicia. - To znaczy, nikt by się nim nie zatruł. Ponoć jednak trunek nieszczególnie pachnie - wyjaśnił.

Bednarz dodał, że znalezienie zakorkowanej kamionkowej butelki wywołało nie lada sensację w mediach: tych polskich, ale też niemieckich a nawet angielskich. Z archeologami skontaktował się także burmistrz Selters, w którym to miasteczku działa muzeum poświęcone tej wodzie: przesłał on w prezencie książkę o wodzie Selters.

Bednarz wyjaśnił, że według najnowszych ustaleń wydobyta z Zatoki Gdańskiej kamionkowa butelka wykonana została w miejscowości Ransbach oddalonej o ok. 40 km od źródeł wody Selters. - Wytwórcę butelki ustalono dzięki odczytaniu umieszczonych pod głównym emblematem "Selters HN" litery R oraz liczby 25, oznaczającej numer wytwórcy. W latach 1806-1830, kiedy to produkowano takie butelki, wszystkie małe wytwórnie w rejonie gór Taunus wypuściły łącznie około dwóch milionów takich naczyń - wyjaśnił Bednarz.

Kamionkowa butelka nie była pierwszym naczyniem z zawartością, jakie wydobyli z dna morza archeolodzy podwodni z Narodowego Muzeum Morskiego. W 2009 r., w czasie eksploracji innego wraku, naukowcom trafiły się dwie takie, również ok. 200-letnie, niespodzianki: sporych rozmiarów kamionkowy słój, który zawierał masło, oraz butelkę z piwem. Oczywiście oba produkty były zepsute.

Badania wraku, z którego wydobyto kamionkową butelkę po wodzie Selters, prowadzono w ramach projektu dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Archeolodzy sądzą, że statek mógł zostać zbudowany na początku XIX wieku i był używany lokalnie do transportu towarów na wodach Zatoki Gdańskiej. Specyficzna konstrukcja statku i duża ilość kamieni znaleziona w szczątkach wraku sugerują, że służył on do przewożenia właśnie tego materiału budowlanego. Archeolodzy nazwali więc wrak "Głazikiem".