To będzie totalne zaskoczenie! Sondaże grubo się mylą?
Od niemal czterech lat Platforma Obywatelska jest pierwsza chyba we wszystkich publicznie dostępnych sondażach poparcia dla partii politycznych. Jedynym znakiem zapytania towarzyszącym ich publikacji było w tym czasie (i nadal jest) to, jak bardzo partia rządząca wyprzedziła "zawsze drugie" Prawo i Sprawiedliwość - o mniej niż dziesięć, czy ponad dziesięć punktów procentowych. Oraz to, jak się uplasowały: "zawsze trzeci" Sojusz Lewicy Demokratycznej i "zawsze czwarte" Polskie Stronnictwo Ludowe.
Przeczytaj też: Omówienie wyników sondażu - Zaskakujący sondaż! Ta partia pobiła rekord Komentarz Janiny Paradowskiej - Oto największy przyjaciel Jarosława Kaczyńskiego
I tak samo - zwłaszcza w odniesieniu do obu gigantów naszej sceny politycznej (czyli PO i PiS) - jest do dziś, także w badaniach przeprowadzanych dla Wirtualnej Polski. W najnowszym z nich na partię Donalda Tuska chce głosować 35% Polaków, podczas gdy tydzień temu - 36%, a dwa tygodnie temu - 33%. Z kolei na ugrupowanie Jarosława Kaczyńskiego teraz skłonnych jest postawić 28% wyborców, tyle samo przed tygodniem, a przed dwoma tygodniami - 29%. Dystans dzielący obie największe siły polityczne wciąż więc pozostaje spory.
Nieco większe zmiany - sygnalizują pracownie badania opinii publicznej - zaczynają zachodzić w końcówce politycznego peletonu. Sondaże przygotowywane dla WP wskazują co prawda na stabilne poparcie dla partii Grzegorza Napieralskiego, sięgające 13% (choć w innych badaniach pozycja SLD dość mocno spada) i odrobinę rosnące dla stronnictwa Waldemara Pawlaka (od 6 do 8%), ale też - i to jest nowość - na coraz większe szanse na wprowadzenie do parlamentu swoich reprezentantów przez Ruch Palikota. Według ostatniego sondażu chce nań oddać głos 6% wyborców (przed tygodniem - 5, a przed dwoma - 4%).
Zgodnie z wynikami tych badań, właściwie żadnych szans na odniesienie sukcesu nie mają ani PJN Pawła Kowala (1%), ani Nowa Prawica Janusza Korwin-Mikkego (1%), ani Polska Partia Pracy (1%).
Czyli, w istocie - gdyby wierzyć sondażom - mamy wciąż do czynienia ze zmianami o charakterze w gruncie rzeczy kosmetycznym, które można opisać tak: wybory wygra Platforma Obywatelska i to jej lider będzie formować przyszły rząd. Prawo i Sprawiedliwość będzie ("jak zawsze") drugie, tracąc do PO kilka punktów procentowych. I dalej: trochę więcej (albo mniej) niż 10% głosów zdobędzie SLD, czwarte będzie PSL, i być może - z poparciem w wysokości 5-7% - do sejmu wejdzie Ruch Palikota. Gdyby wierzyć sondażom.
Tymczasem narastająca ekscytacja wynikiem nadchodzących wyborów bierze się właśnie z tego, że coraz mniej Polaków wierzy tym sondażom. I w dodatku mają oni po temu swoje powody. Ot, choćby rezultat wyborów samorządowych z jesieni 2010 roku, gdy PO zdobyła 30,89% głosów, PiS - 23,05%, PSL - 13,3%, a SLD - 15,2%. A publikowane przed wyborami wyniki badań opinii publicznej wskazywały np. na dużo większe poparcie dla Platformy.
Nieufność do publicznie dostępnych sondaży podsycają też sami politycy. Na przykład Jarosław Kaczyński wspomina o przygotowywanych na zlecenie jego partii sondażach, które od pewnego czasu mają dawać PiS przewagę nad Platformą. To, że PiS może wygrać wybory przyznaje też Donald Tusk. Nie wolno jednak zapominać, że obaj liderzy w ten sposób starają się zmobilizować elektoraty swych ugrupowań. Kaczyński - dając potencjalnym wyborcom PiS do zrozumienia, że jego partia wcale nie musi być "zawsze druga" i może wygrać, dlatego warto na nią głosować. A Tusk - sygnalizując swoim, że wygrana PO wcale nie jest taka pewna, więc bezwzględnie powinni się pofatygować do lokali wyborczych.
Jaki zatem wniosek z tego płynie? Ano prosty. Na półtora tygodnia przed wyborami pewne jest tylko jedno: wygra PO. Albo PiS.
Piotr Gabryel, zastępca redaktora naczelnego "Rzeczpospolitej" specjalnie dla Wirtualnej Polski