Telewizja obywateli czy polityków?

Zarząd Główny Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich zajął stanowisko w sprawie nagrania rozmów Renaty Beger i przedstawicieli PiS-u. Uznał, że dziennikarzom, którzy przygotowali i nadali ten materiał w telewizji TVN, przyświecały cele polityczne i propagandowe, niezgodne z „zasadami misji społecznej” dziennikarstwa. Grupa dziennikarzy skrytykowała stanowisko SDP, uznając je za przejaw poparcia dla rządu PiS, a nie troski o rzetelne wykonywanie zawodu.

Najciekawsze jest to, że ani jedna, ani druga strona nie zająknęły się w obronie misji mediów publicznych. Jednocześnie bowiem w gazetach pisze się otwartym tekstem, że powstanie nowej koalicji politycznej spowoduje zmiany w różnych organach telewizji. Stanowiska dostaną nowi koalicjanci tak, by koalicja rządowa pokrywała się z „koalicją medialną”. Zaskakuje, że żadne związki, stowarzyszenia czy grupy koleżeńskie nie zaprotestowały przeciw praktyce zawłaszczania mediów publicznych przez polityków.

Argument, że „tak przecież zawsze było”, i za PSL i SLD, nie przekonuje, ponieważ politycy stają się coraz bardziej bezwstydni w swoich zapędach „kolonizacyjnych”. A telewizja publiczna staje się coraz bardziej podporządkowana interesom partyjnym. Do tego stopnia, że wybrany z rozdania politycznego Bronisław Wildstein jest krytykowany przez PiS za to, że za mało słucha tej partii, za słabo ukazuje jej racje. Wildstein naraził się, bo rozpoczął „otwartą wojnę z Jarkiem” zwalniając dyrektor – znajomą Premiera. Tak dobitnie określił sytuację przedstawiciel PiS w Zarządzie TVP. Paradoksem jest, że teraz wszyscy pochylają się ze współczuciem nad Bronisławem Wildsteinem, który przecież sam zgodził się przyjąć nominację od wybranej z parytetu politycznego Rady Nadzorczej. Zaakceptował też Zarząd składający się z przedstawicieli koalicji PiS-Samoobrona-LPR. I jeśli w ogóle protestował, to bardzo cichutko, gdy Premier obsadzał stanowiska między innymi swoją protegowaną. Dlaczego wybieranie władz mediów przez
polityków nie wzbudziło powszechnego oburzenia dziennikarzy? Gdzie wtedy były władze SDP?

Jedną z konsekwencji zawłaszczania telewizji publicznej przez partie jest sposób ukazywania w niej polityki. Polityka w telewizji to zachowania i działania rytualne, symboliczne, oficjalne, a więc nudne, sztywne i bezbarwne. Punktem wyjścia są informacje, które chcą nam przekazać na konferencjach prasowych szefowie partii i ich rzecznicy, a nie rozmowa o różnych problemach i sposobach ich rozwiązania, o najważniejszych dla Polski sprawach. To politycy dyktują, poprzez swoje wypowiedzi i zachowania, co i kiedy ukazuje się w telewizji na temat polityki. Pośrednio i bezpośrednio, interweniując osobiście w wielu kwestiach.

Polityka w okienku to teatr dziejący się w centrali, wśród elit. Obywatele, ich przedstawiciele i aktywność, którą przejawiają w różnej postaci, odgrywają tu znikomą rolę. A przecież życie publiczne to wielość instytucji, działań i inicjatyw, w tym na szczeblu lokalnym.
Punktem wyjścia dla określenia misji mediów publicznych powinien być obywatel, jego problemy i potrzeby, a nie politycy i ich interesy. Media powinny też ułatwiać realizację roli obywatela. Nasuwa się pytanie co musi wydarzyć się w Polsce, aby telewizja publiczna służyła widzom i obywatelom, a nie była „nasza”, „wasza, „ich”. I dlaczego dziennikarze zgadzają się na zawłaszczanie mediów publicznych przez kolejne opcje polityczne?

Prof. Lena Kolarska-Bobińska, Instytut Spraw Publicznych

Reakcja Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w sprawie nominacji w mediach publiznych
List otwarty do Prezydenta Lecha Kaczyńskiego
Zapis debaty o mediach publicznych
Media publiczne, czyli czyje?