Ślązacy dyskryminowani w Polsce?

W uzasadnieniu Ślązacy przywołali m.in. ciągnące się od lat bezskuteczne próby rejestracji Związku, wskazali na "fałszerstwa" podczas spisu powszechnego w 2002 r. i mające miejsce - ich zdaniem - piętnowanie używania gwary śląskiej.

"Pomimo że Rada Europy zaleciła Polsce prowadzenie dialogu ze Ślązakami, jak na razie ze strony polskiej Ślązacy słyszą tylko negację wszelkich swoich działań związanych z akceptacją i rozwojem swej tożsamości etnicznej i narodowej, poszerzoną ostatnio o negację faktów historycznych" - napisali przedstawiciele ruchu w wystosowanym w poniedziałek liście.

"Mając na uwadze przykłady wciąż trwającej dyskryminacji (...) pozwalamy zwrócić się o ujmowanie kwestii Ślązaków w Polsce w przyszłych ocenach realizacji Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych" - czytamy.

Podczas spisu powszechnego w 2002 r. przynależność do narodowości śląskiej zadeklarowało ponad 173 tys. osób. W piśmie do sekretarza Rady Europy Ślązacy skarżą się, że dopiero w połowie spisu, po interwencji posłów Parlamentu Europejskiego, można było deklarować narodowość śląską.

Opisują też umorzenie przez Instytut Pamięci Narodowej śledztwa dotyczącego wywózek tysięcy Ślązaków do ZSRR. Zwracają uwagę, że prokuratura prowadzi postępowanie w sprawie wypowiedzi jednego z sygnatariuszy poniedziałkowego listu, który stwierdził, że po wojnie "w Polsce istniały polskie obozy koncentracyjne". Według przedstawicieli Związku to postępowanie dowodzi chęci fałszowania historii Ślązaków. Wcześniej podobną skargę na występujące - ich zdaniem - praktyki dyskryminacyjne skierowali do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Josepa Borrella. Wystosowali również petycję do UNESCO, by odrzuciła polską propozycję zmiany nazwy byłego obozu Auschwitz, wpisanego na listę światowego dziedzictwa kulturowego tej organizacji, z "Obóz Koncentracyjny Auschwitz" na "Były Nazistowski Niemiecki Obóz Koncentracyjny Auschwitz-Birkenau". Ślązacy ze ZLNŚ nie chcieli, aby obóz utożsamiać tylko ze zbrodniami niemieckimi. Ich zdaniem polska propozycja, która najprawdopodobniej zostanie zaakceptowana przez UNESCO,
"zawiera zawężenie historyczne tego miejsca tragedii tylko do okresu zarządzania obozem w czasie II wojny światowej przez Niemcy hitlerowskie".

W lipcu tego roku katowicki sąd po raz kolejny odmówił komitetowi założycielskiemu Związku Ludności Narodowości Śląskiej - Stowarzyszeniu Osób Deklarujących Przynależność do Narodowości Śląskiej rejestracji związku pod taką nazwą. Jego działacze mówili po tym wyroku, że naruszona została wolność stowarzyszania się i zapowiedzieli kolejną skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.

Starania o rejestrację Związku Ludności Narodowości Śląskiej trwają od 1996 r., z czego od dwóch lat pod nową, rozszerzoną nazwą. Pierwszy wniosek złożyła 10 lat temu grupa działaczy Ruchu Autonomii Śląska. Polskie sądy konsekwentnie uznawały jednak, że rejestracja takiej organizacji wiązałaby się z uznaniem śląskiej mniejszości narodowej i związek nie uzyskał zgody na rejestrację.

Pod koniec 2001 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że polskie sądy nie złamały prawa, odmawiając rejestracji związku. Wielka Izba Trybunału, która rozpatrywała odwołanie od tej decyzji, w lutym 2004 r. oddaliła skargę grupy działaczy Ruchu Autonomii Śląska, chcących zarejestrować związek. Trybunał uznał, że polskie sądy słusznie odmówiły rejestracji. Gdyby stało się inaczej, stowarzyszeniu przysługiwałyby należne mniejszościom przywileje wyborcze.

Rada Europy, często mylona z instytucjami Unii Europejskiej: Radą Europejską i Radą Unii Europejskiej, jest organizacją międzyrządową, skupiająca 46 państw kontynentu z mającą zajmować się m.in. ochroną praw człowieka.