Sklepiki szkolne po zmianach - zamieszanie, na którym korzystają okoliczne sklepy

Od 1 września w sklepikach szkolnych można sprzedawać wyłącznie zdrową żywność. Tak zdecydowali blisko rok temu parlamentarzyści, chcąc w ten sposób przeciwdziałać niezdrowym nawykom żywieniowym, które prowadzą do otyłości i wielu chorób, na które narażone są polskich dzieci.

Zgodnie z rozporządzeniem ministerstwa zdrowia ze sklepików powinny zniknąć chipsy, napoje gazowane, kawa oraz wszelkie produkty zawierające zbyt duże dawki cukru i soli. Ich miejsce powinny zająć wyłącznie zdrowe produkty wymienione w rozporządzeniu. Na razie jednak jest z tym spore zamieszanie.

Trudno się w tym połapać

- Wycofałam ze sprzedaży kawę i napoje gazowane, ale mam różne wafelki i drożdżówki. Sama nie wiem, czy są one dopuszczalne czy nie. Podobnie jest z sokami – trzeba przeliczać, ile mają cukru na konkretną objętość opakowania itd. Trudno się w tym połapać. Czekam na jakieś zalecenia ze strony sanepidu – mówi Wirtualnej Polsce właścicielka sklepiku w jednym z poznańskich liceów, która pragnie zachować anonimowość.

W jej ofercie nadal są zakazane od września rogaliki z czekoladowym nadzieniem czy batony a także lody. Mimo to przyznaje, że młodzież nie robi u niej zakupów tak chętnie jak przed rokiem.

Kilka dni temu wyszło na jaw, że część sklepikarzy próbuje obejść nową ustawę, sprzedając colę, chipsy, kawę i inne zakazane produkty wyłącznie pełnoletnim uczniom, żądając od nich pokazania dowodu osobistego. Tak miało być w II LO w Chełmie oraz w VIII LO w Poznaniu.

- To nieprawda, nie sprzedaję niczego w ten sposób – zapewnia nas sprzedawczyni w bufecie „ósemki”, pokazując, że na półkach znajdują się tylko produkty spełniające nowe wymogi.

Zamiast hot-doga owsianka

W menu z ciepłych posiłków uczniowie mogą tu zamówić tosty z serem i szynką lub tuńczykiem, owsiankę z owocami albo płatki kukurydziane z mlekiem. Jest też możliwość zakupienia zakazanej kawy.

- Ale kawę mam tylko dla studentów zaocznych, którzy także korzystają z tego budynku. Uczniom kawy nie sprzedaję – zastrzega sprzedawczyni.

Nie wiadomo jednak, czy taka argumentacja trafi do inspektorów sanepidu, którzy mają kontrolować sklepiki i stołówki, aby sprawdzić, czy nowe rozporządzenia jest przestrzegane.

- Inspektorzy sprawdzają asortyment, a nie to, komu jakie produkty są sprzedawane – wyjaśnia w rozmowie z Wirtualną Polską Cyryla Staszewska, rzecznik prasowy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu, która przyznaje, że nowe przepisy wprowadziły mnóstwo zamieszania. – Dostajemy bardzo dużo zapytań od właścicieli sklepików, dyrektorów szkół i rodziców z pytaniami, co wolno, a czego nie wolno sprzedawać – dodaje.

Za sprzedaż niedozwolonych produktów właścicielom sklepów grozi kara w wysokości nawet 5 tys. zł. Na razie jednak kontrolerzy sanepidu podchodzą do sprawy z dużą wyrozumiałością.

- W razie stwierdzonych uchybień wydajemy zalecenia. Dopiero jeśli ktoś się do nich nie zastosuje, to może spodziewać się mandatu – mówi Staszewska.

Kłopot dla sanepidu

Kontrole już się rozpoczęły, ale trudno się spodziewać, aby inspektorzy zdołali sprawdzić wszystkie sklepiki.

- Kilkudziesięciu naszych pracowników ma do sprawdzenia około tysiąca placówek w mieście i powiecie. To nowe rozporządzenie to kłopot nie tylko dla właścicieli sklepików, ale także dla nas – przyznaje rzecznik poznańskiego sanepidu.

Największe zmartwienie mają jednak uczniowie przez lata przyzwyczajeni, że bez problemu mogą sobie na przerwie w szkole kupić colę, ulubionego batona czy inną nie zawsze zdrową przekąskę.

- Dla nas to śmieszne, że traktuje się nas jak małe dzieci. Przecież np. kawę większość z nas pije codziennie i teraz nagle okazuje się, że nie możemy jej kupić w szkole – mówią Agata, Wiktoria i Weronika, uczennice drugiej klasy w VIII LO.

Gdy rozmawiamy, Agata przegryza czekoladowy batonik. – Musiałam go sobie przynieść z domu – mówi.

Inny uczeń tej szkoły właśnie kupił sobie dozwolony sok pomarańczowy.

- Nie bardzo rozumiem, co te przepisy mają zmienić. Przecież obok szkoły mamy sklep spożywczy, w którym każdy może kupić to, co chce – mówi Piotr Roszyk.

W XII LO w Poznaniu nowe przepisy też obowiązują, ale tutaj szok po zmianach jest jednak mniejszy, ponieważ w szkole już od jakiegoś czasu promuje się zdrowe jedzenie, czym zajmuje się jedna z nauczycielek Iwona Wesołowska.

- Uczniowie mojej klasy na lekcji wychowawczej wspólnie przygotowują drugie śniadanie ze zdrowych produktów. Wcześniej np. ustalamy, co ma być produktem przewodnim, np. sery, a w miniony poniedziałek przeprowadziliśmy szerszą akcję pod hasłem „Jem drugie śniadanie”, kiedy wszyscy uczniowie szkoły razem zjedli posiłek oczywiście oparty na zdrowych produktach – wyjaśnia w rozmowie z Wirtualną Polską.

W oswojeniu nowego asortymentu ma też pomóc współpraca z uczniami.

- Klasy mają przygotować propozycję menu - tego, co chcieliby zjeść w szkolnym bufecie, oczywiście w oparciu o listę dozwolonych produktów. Ich propozycje przekażemy pani prowadzącej bufet – mówi Iwona Wesołowska.

W sklepiku rzeczywiście można kupić kanapki z ciemnego pieczywa, owsianki, owoce, jogurty, wodę i soki, ale ruch jest jednak mniejszy.

- Rzeczywiście wielu uczniów kupowało tu zawsze zdrowe produkty, nawet nie miałam w ofercie chipsów, bo nie było chętnych do ich kupna. Ale teraz, kiedy nie mam hot-dogów, napojów gazowanych i przede wszystkim kawy, na pewno mam mniejszą sprzedaż – przyznaje pani prowadząca bufet w „dwunastce”. - Na razie nie myślę o zamknięciu sklepu, ale kto wie, co będzie dalej? – zastanawia się.

Chipsy już nie kuszą, ale brakuje kawy

Wśród uczniów zdania są podzielone. Zuzia przyznaje, że zmiany jej nie przeszkadzają, bo zawsze kupowała i tak tylko zdrowe produkty. Jej koleżanka Natalia też dostrzega plusy zmian.

- Dobrze, że nie ma np. chipsów, bo przynajmniej nie kuszą – zauważa.

- Ale szkoda, że nie możemy sobie kupić kawy – dodaje Julia.

Automat z kawą w szkole ciągle jest, ale nieczynny. To również efekt wejście w życie nowych przepisów.

Dziewczyny zgodnie przyznają, że powinno się pozostawić też możliwość kupienia sobie jakiegoś ciepłego posiłku. Wcześniej można było sobie kupić hot-doga lub spaghetti.

Janowi i Piotrowi szczególnie brakuje właśnie hot-dogów.

- Na szczęście tuż obok szkoły mamy „Żabkę” i tam można kupić, co się chce, także hot-doga – mówią. – Takie zmiany może lepiej byłoby wprowadzić tylko w szkołach podstawowych?

- Niedługo dojdzie do tego, że ktoś pójdzie do więzienia, bo sprzedawał chipsy w szkole – ironizuje Piotr.

Opiniom swoich uczniów nie dziwi się Grażyna Koprowska, dyrektor XII LO.

- Ci młodzi ludzie mają już swoje przyzwyczajenia żywieniowe. Staramy się ich przekonać edukacją do tego, aby próbowali też zdrowych produktów, ale to nie jest takie proste i trzeba takie działania rozpoczynać już na etapie przedszkolnym, a nie w momencie, gdy niektórzy uczniowie mają już po 18 lat – przyznaje w rozmowie z Wirtualną Polską. - Wiemy, że część uczniów po prostu robi teraz zakupy w okolicznych sklepach. Pilnujemy, aby nie robili tego na przerwie, ale co z tego, skoro równie dobrze mogą tam zrobić zakupy przed lub po lekcjach – dodaje.

Wygląda na to, że nowe przepisy najbardziej spodobały się właścicielom sklepów spożywczych znajdujących się tuż obok szkół.

Byłeś świadkiem lub uczestnikiem zdarzenia? .