Saddam na kozetce
We własnych oczach był dziedzicem Nabuchodonozora i Saladyna
Dlaczego Saddam Husajn rządził tak długo? Przecież to oczywiste! Bo miał sprowadzony z Chin magiczny kamień! - nie mógł się nadziwić naiwności pytania Kassem Ali, elektryk z Bagdadu. Dlaczego w takim razie Saddam stracił władzę? - Bo ten kamień zgubił...
- Jeśli mielibyśmy leczyć wszystkich, którzy wierzyli w magiczną moc prezydenta, w szpitalach znalazłaby się jedna trzecia Irakijczyków - uważa psychiatra prof. Alharith Hassan. - Przez 30 lat żyliśmy w kraju odciętym od świata, zamknięci w paranoidalnym świecie chorego człowieka. Czytając gazety albo oglądając papkę, jaką serwowały reżimowe stacje, zastanawiałem się, czym się różnię od moich pacjentów - przyznaje prof. Alharith. Jego zdaniem, propaganda była jednym z "magicznych kamieni", które pozwoliły się Saddamowi utrzymać u władzy tak długo. Przez lata, gdy na Zachód docierały strzępy informacji o dyktatorze, można było wierzyć, że to niezrównoważony psychopata. Teraz jednak wiara, że jest obłąkany, niewiele różni się od przekonania, że miał magiczny kamień. Zupełnie nowy portret dyktatora wyłania się bowiem z opublikowanych ostatnio analiz, w tym raportu Charlesa Duelfera. Były szef śledczych CIA szukających w Iraku broni masowej zagłady oparł się m.in. na serii rozmów z Saddamem, jego
współpracownikami i psychiatrami. Wykorzystał też 40 mln stron dokumentów wywiezionych z Iraku. Liczący 960 stron raport nazwał "rewersem zachodniej rzeczywistości".
Masowe kłamstwo
"Husajn widział przyklaskujący mu tłum, gdy nad jego głowami strzelał na wiwat, podczas gdy my dostrzegaliśmy w nim faceta w zabawnym kapeluszu, który lekkomyślnie korzysta ze strzelby. (...) We własnych oczach był dziedzicem Hammurabiego, Nabuchodonozora i Saladyna. Co mógł myśleć, gdy George Bush publicznie nazwał go wariatem?" - zastanawiał się Duelfer. Wniosek? "Saddam po prostu nie rozumiał Zachodu, a Zachód od 1991 r. błędnie oceniał Saddama".
"731 inspekcji ONZ, podczas których niczego nie znaleziono, było wystarczającym dowodem, że Irak broń chemiczną i biologiczną ukrywa, a nie na to, że jej po prostu nie ma (...) Czasem zastanawiam się, jakiej części słowa "nie" nie zrozumieliśmy" - przyznał Duelfer. Tyle że choć Saddam mówił, że broni nie ma, zachowywał się tak, jakby ją ukrywał. Blefował. Była to chyba jedna z najbardziej błędnych kalkulacji w historii.
"On w ogóle nie wierzył, że zostanie zaatakowany" - twierdzi Duelfer. Był pewien, że priorytetem USA nie jest obalenie jego rządów, lecz zażegnanie niebezpieczeństwa, jakie niesie rewolucja islamska, której rzecznikiem jest Iran. Co więcej, uważał, że ta sytuacja zapewnia mu bezpieczeństwo. Potwierdzają to zeznania byłego wicepremiera Iraku Tarika Aziza. "Za każdym razem, gdy pytałem go o zagrożenie, jakie stanowi dla nas irańska bomba atomowa, odpowiadał, że mam się tym nie martwić, bo jeśli sprawy potoczą się po naszej myśli, Izraelczycy i Amerykanie rozwiążą ten problem" - opowiadał śledczym Aziz. Agata Jabłońska