Rząd zmienia zasady naboru do korporacji prawniczych

Projekt zmienia przede wszystkim przepisy zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny w kwietniu 2006 r. Uznał on. m.in., że sprzeczny z Konstytucją jest państwowy egzamin adwokacki, bo powinien on mieć charakter także korporacyjny. Zakwestionował też dopuszczanie do egzaminu adwokackiego osób z innych korporacji prawniczych, które zdały tam tylko egzamin - np. radcowski, sędziowski czy prokuratorski, ale nie mają praktyki w tych zawodach.

Projekt nowelizacji ustawy - Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy - Prawo o notariacie, wprowadza m.in. nowe zasady tworzenia zespołów, które będą opracowywać zadania, zestawy kazusów i pytań na egzaminy kończące aplikacje adwokacką lub radcowską. Zgodnie z nim taki zespół będzie powoływany przez ministra sprawiedliwości i będzie się składać (w równej liczbie) z osób wyznaczonych przez ministra sprawiedliwości i przedstawicieli samorządu adwokackiego lub radcowskiego.

Ponieważ projekt zakłada, że kandydaci będą ten sam test, powoływany będzie jeden zespół.

Zgodnie z projektowaną regulacją na listach adwokatów i radców prawnych bez konieczności zdawania egzaminu zawodowego będą mogły znaleźć się osoby, "które legitymują się wysokim poziomem wiedzy w naukach prawnych oraz mają praktykę zawodową w innych zawodach prawniczych". Chodzi m.in. o doktorów nauk prawnych, którzy przez półtora roku zdobywali doświadczenie zawodowe pracując w kancelariach radcowskich, adwokackich, spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich i komandytowych.

Prawo do zdawania egzaminu adwokackiego lub radcowskiego, bez obowiązku odbywania aplikacji - jak zakłada projekt - mają mieć natomiast osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez co najmniej 6 lat wykonywały czynności wymagające wiedzy prawnej. Czyli np. związane z udzieleniem pomocy prawnej w kancelarii adwokackiej, zespole radcowskim czy spółce cywilnej. Dotyczyć to będzie też tych, którzy po 1 stycznia 1991 r. zdali egzamin sędziowski, prokuratorski lub notarialny. Do tej grupy włączono również osoby, które po ukończeniu studiów prawniczych przez 6 lat, jednak nie dłużej niż 10 przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu, były zatrudnione w administracji publicznej.

Skrócono również terminy związane z rozpatrywaniem wniosku o wpis na listę aplikantów adwokackich i sędziowskich. Zgodnie z projektem aplikacja będzie zaczynała się zawsze 15 października, a czas jej trwania ma wynieść trzy lata i sześć miesięcy. Wprowadzono jednocześnie nową nazwę egzaminu na aplikację - egzamin wstępny.

Podczas takiego egzaminu - jak zakłada projekt - kandydat na aplikację adwokacką lub radcowską będzie musiał rozwiązać test składający się ze 150 pytań, a nie jak dotychczas 250. Zaliczy go osoba, która uzyska z niego co najmniej 90 punktów (60% poprawnych odpowiedzi). W zestawie egzaminacyjnym nie będzie zagadnień z prawa finansowego, europejskiego i etyki zawodowej.