Próba zażegnania kryzysu politycznego w Iranie
Irański parlament na niedzielnej sesji
- transmitowanej na żywo przez teherańskie radio - przyjął dwie
poprawki do ordynacji wyborczej, mające prowadzić do rozładowania
kryzysu politycznego, związanego z lutowymi wyborami
parlamentarnymi.
25.01.2004 | aktual.: 25.01.2004 12:25
Niedzielne decyzje parlamentu muszą jeszcze zyskać aprobatę Radę Strażników Rewolucji Islamskiej, której działania faktycznie doprowadziły do obecnego kryzysu.
Zdominowana przez konserwatywnych mułłów Rada 11 stycznia wykluczyła czołowych polityków reformatorskich z wyborów parlamentarnych przewidzianych w Iranie na 20 lutego.
Z list kandydackich mułłowie skreślili ponad 3,6 tys. liberalnych i proreformatorskich kandydatów, w tym ponad 80 obecnych deputowanych. Postawiono im zarzut braku szacunku dla islamu i konstytucji. Zapoczątkowało to w Iranie falę protestów i strajków różnych środowisk. Komentatorzy oceniają obecny kryzys jako najpoważniejszy w 25-letniej historii irańskiej republiki islamskiej.
W sobotę przeciwko decyzjom Rady wystąpili wspólnie proreformatorski prezydent Iranu Mohammad Chatami oraz przewodniczący parlamentu irańskiego Mehdi Karubi. Obaj politycy zażądali "zasadniczej rewizji" stanowiska fundamentalistycznej Rady a także - "uczciwych i wolnych wyborów".
Wcześniej Chatami osobiście rozmawiał z przedstawicielami Rady - opublikowane wraz z Karubim oświadczenie może świadczyć, iż próba prezydenckiej mediacji nie powiodła się.
Przyjęte przez parlament projekty poprawek do ordynacji wyborczej - konkretnie do 28. artykułu ordynacji - mają klauzulę "potrójnie pilnych", co oznacza iż w równie pośpiesznym trybie winny być rozpatrzone przez Radę Strażników. Trybu tego - zapisanego w konstytucji - użyto po raz pierwszy od rewolucji islamskiej w Iranie w 1979 r. Pierwsza z poprawek stanowi, iż w wyborach mogą kandydować osoby zasiadające w parlamencie, jeśli nie zostaną przedstawione świadczące przeciwko nim udokumentowane zarzuty. Druga z poprawek zaleca Radzie Strażników zaaprobowanie wszystkich kandydatów, którzy uzyskali wcześniej poparcie na szczeblach lokalnych a także nie są oskarżani o nielojalność wobec islamu.
Nie jest jasne, jakie znaczenie będzie mieć niedzielna sesja parlamentu - Rada Strażników dysponuje bowiem prawem anulowania wszelkich postanowień izby.
