Prezydent: Geremek jednym z bohaterów naszej wolności
Kilkaset osób przybyło na wojskowy cmentarz na Powązkach, aby pożegnać prof. Bronisława
Geremka zmarłego tragicznie w ubiegłą niedzielę. Na cmentarzu rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe, które mają charakter państwowy. Odegrano hymny Polski i Unii Europejskiej.
Na cmentarz przybyli członkowie rządu z premierem Donaldem Tuskiem, a także między innymi ostatni przywódca powstania w warszawskim getcie Marek Edelman. Wśród gości jest też były premier Kazimierz Marcinkiewicz.
Prezydent: Geremek jednym z dwóch-trzech najważniejszych autorów porozumienia sierpniowego
Bronisław Geremek był jednym z najważniejszych autorów sukcesu sierpnia 1980 r. - powiedział prezydent Lech Kaczyński, przemawiając podczas uroczystości pogrzebowych na warszawskich Powązkach.
Prezydent zaznaczył, że Geremek był "wybitnym politykiem", "jednym z głównych twórców i bohaterów naszej wolności". Prezydent dodał, że kiedy rozwijał się ruch "Solidarności", "Bóg sprawił, że do Gdańska przyjechała grupa intelektualistów związanych z opozycją" wraz z Geremkiem.
Istotnie, ich przybycie miało przełomowe znaczenie - ocenił. Nie byłoby porozumienia sierpniowego bez grupy tzw. ekspertów - dodał.
Jak podkreślił, Geremek "jest jednym z dwóch-trzech najważniejszych autorów tamtego sukcesu".
Premier: chcielibyśmy być Twoimi dziedzicami, panie profesorze!
Bardzo chcielibyśmy być Twoimi dziedzicami, panie profesorze - mówił premier Donald Tusk. Premier zaznaczył, że śmierć prof. Geremka uświadamia nam "ile mamy jeszcze do zrobienia" oraz to, jak ważne jest, "aby w każdej sytuacji stanąć po stronie mądrości, dobrej woli i odwagi".
Tusk podkreślił, że chociaż Geremek unikał "mocnych gestów i słów", to w momencie, kiedy trzeba było "zdać próbę odwagi najwyższej", zdawał ją "lepiej niż inni".
Premier dodał, że na dziesięć dni przed śmiercią prof. Geremka, zadzwonił do niego po radę "w sprawie ważnej dla Polski". Udzielił mi rady, jak zawsze mądrej i wyważonej - wspominał.
Panie profesorze, Twojej mądrej rady będzie nam, Polakom, bardzo brakowało - podkreślił premier.
_ Uczyłeś nas tego, że słowo "Solidarność", nazwa naszego wielkiego ruchu, zobowiązuje każdego z nas do przedkładania rozmowy ponad krzyk, dialogu ponad konflikt. Uczyłeś każdego z nas, ale też całą naszą wspólnotę, że polityka to w pierwszym rzędzie sztuka oszczędzania ludziom krzywdy_ - mówił szef rządu.
Jak dodał, Geremek uczył, że polityka musi służyć przede wszystkim pokojowi. Tusk podkreślił, że była to dla niego bezcenna nauka.
Wtedy uczyć się takich wartości jak rozumne działanie, dobra wola, zaufanie do partnera, było rzeczą bardzo trudną, ale to, panie profesorze, twoja zasługa, że wielu Polaków te nauki pojęło - powiedział premier.
Hans-Gert Poettering: Parlament Europejski stracił jednego z najwspanialszych ludzi
Parlament Europejski stracił wspaniałego kolegę, jednego z najwspanialszych ludzi - mówił szef Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Poettering.
Poettering nazwał Geremka "wielkim polskim patriotą" i "wielkim Europejczykiem". Jak zaznaczył, jego odejście stanowi niepowetowaną stratę dla rodziny, przyjaciół oraz Polski i Europy.
Szef PE podkreślił, że życie Bronisława Geremka było życiem służby. Przez dziesiątki lat walczył, by dla polskiego narodu wygrać takie podstawowe wartości jak demokracja, wolność, prawa człowieka i praworządność - powiedział.
Jak zaznaczył, poświęcenie Geremka dla demokratycznej opozycji i ruchu "Solidarności" przyniosło owoce, ponieważ Polska zajmuje "przynależne miejsce we wspólnocie wolnych i demokratycznych państw europejskich".
Nie ma wątpliwości, że wkład prof. Geremka uczynił go jednym z kluczowych architektów nowej Polski - ocenił Poettering.
"Mądrość i rady profesora były bardzo potrzebne w walce o wolność"
Bogdan Borusewicz podkreślił, że mądrość i rady profesora były bardzo potrzebne w walce o wolność. Wspominając byłego ministra spraw zagranicznych, powiedział, że był on wzorem polskiego inteligenta.
Trudno żegnać profesora Geremka, bo jego mądrość i jego rady są nam nadal potrzebne - mówił marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. Żegnaj Bronku, niech ci ziemia lekką będzie - dodał.
Był przedstawicielem etosu polskiego inteligenta, człowieka, który nie zamyka się w swoich badaniach i w swoim środowisku, ale chce służyć innym i służy innym - wspominał Borusewicz.
Właśnie dlatego - mówił marszałek Senatu - Geremek przybył do stoczni gdańskiej w sierpniu 1980 roku razem z grupą podobnych do niego intelektualistów z Warszawy. Takim go zobaczyłem po raz pierwszy i takim pozostawał do końca - powiedział.
Jak podkreślił, dla Geremka najważniejsze było porozumienie i dyskusja. Jego opinie były nieraz bardzo ostre i zdecydowane, ale zawsze mówił, że potrzebny jest konsens, czyli porozumienie. Potrzebna jest na końcu tej różnicy opinii wspólna troska o dobro wspólne. To właśnie dobro wspólne spowodowało, że tacy ludzie jak on wywalczyli demokrację i niepodległość - podkreślił Borusewicz.
Marek Edelman: prof. Geremek był przede wszystkim człowiekiem
To był przede wszystkim człowiek - powiedział o prof. Bronisławie Geremku Marek Edelman, ostatni przywódca powstania w getcie warszawskim.
Edelman zaznaczył, że prawda, kiedy przychodzi za późno, jest niepożyteczna, ponieważ zostaje tylko w legendzie. Świetnie, że razem jesteśmy i mówimy: "geniusz", "polityk", ale to był człowiek i to trzeba pamiętać - podkreślił.
Edelman wyraził obawę, że rzeczy, które "dzieją się przeciwko" prof. Geremkowi, wskazują na to, że "nie wszyscy jesteśmy razem".
Musimy stworzyć klan ludzi, którzy będą etosów politycznych i osobistych bronili - podkreślił. Nie wolno nie być czujnym przeciwko złu - apelował.
Poprosił członków rodziny Geremka, aby wzięli się pod ręce i stworzyli "pierwszy oddział muru Geremkowskiego". Poczujcie ciepło. Nie wstydźcie się ciepła. Bądźcie dobrzy - powiedział do nich.
Michnik: straszny żal, że zły los zabrał nam Ciebie, Bronku
Redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik przypomniał, że Bronisław Geremek brał udział we wszystkich ważnych wydarzeniach związanych z przemianami ustrojowymi w Polsce i we wszystkich odegrał ważną rolę.
Michnik zaznaczył, że w środowisku polskiej opozycji demokratycznej traktowano Geremka z wielkim szacunkiem i podziwem. Był jednym z nas, a jednocześnie był z innego świata - mówił, dodając, że profesor budził w przyjaciołach "rodzaj przyjaznej zazdrości".
Jak dodał, profesor był dumny ze swojej ojczyzny, z jej upartej woli wolności, dokonań, transformacji demokratycznej, z wejścia Polski do NATO i Unii Europejskiej.
Michnik powiedział też, że profesor niepokoił się o Polskę. Można wątpić, czy ustały wszystkie powody niepokoju o Polskę. Dziś nad trumną prof. Geremka sami - jak wszyscy tu siedzimy - musimy zadać sobie to pytanie - dodał.
Jak ocenił, Geremek ocalił honor całej polskiej demokracji. Tak straszny żal, że zły los zabrał nam Ciebie, Bronku - strażnika polskiej demokracji, człowieka wielkiego umysłu, prawego charakteru, wielkiej mądrości serca i niezawodnego przyjaciela - powiedział Michnik.
Warszawa włącza prof. Bronisława Geremka do panteonu swoich wybitnych synów
Warszawa włącza prof. Bronisława Geremka do panteonu swoich wybitnych synów, z których jest niezwykle dumna - powiedziała prezydent stolicy Hanna Gronkiewicz-Waltz.
Gronkiewicz-Waltz przypomniała, że Geremek był związany z Warszawą od urodzenia. Był Pan Europejczykiem i obywatelem świata, ale przede wszystkim był Pan zakorzeniony w Polsce i swojej małej ojczyźnie - Warszawie. Warszawa dzięki ludziom takim jak Pan stała się ważną częścią wspólnej Europy - oceniła.
Profesor Geremek spocznie w Alei Zasłużonych blisko swojego przyjaciela Jacka Kuronia. W tym samym rzędzie pochowany jest też pułkownik Ryszard Kukliński. W pogrzebie wezmą udział przedstawiciele wielu państw i organizacji międzynarodowych.
Wokół dziedzińca przed domem pogrzebowym na cmentarzu na Powązkach zgromadziło się już kilkaset osób, którzy czekają na uroczystości w strugach ulewnego deszczu. Są nie tylko warszawiacy, ale także mieszkańcy innych miast.
Serce mnie boli - mówiła pani Teresa ze Skarżyska-Kamiennej.
_ Był to ugodowy człowiek, nikogo nie obrażał, wyważony, trudno coś złego o nim powiedzieć. Oddany całym sobą Polsce_ - powiedział jeden z moknących w deszcze warszawiaków. Stojąca obok niego starsza pani określiła prof. Geremka jako prawdziwego "polskiego bohatera".
_ Profesor Geremek był bardzo otwarty, w 2006 roku wszyscy z naszego koła Partii Demokratycznej byli u niego w Brukseli_ - dodała pani Danuta, która przyjechała z Torunia z grupą 15 osób, aby uczcić pamięć prof. Geremka.
Wokół grobu leży już kilkadziesiąt wieńców. Oprócz wieńców od przedstawicieli władz są także te przyniesione przez byłych współpracowników m.in. Partii Demokratycznej, Instytutu Historii PAN.
Licznie zgromadzili się też dziennikarze; akredytowano ponad 250 przedstawicieli mediów.
Prof. Bronisław Geremek zostanie pochowany zgodnie z ceremoniałem wojskowych, w czasie pogrzebu m.in. zostaną oddane salwy honorowe. Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego odegra dwa hymny Polski i Unii Europejskiej.