Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ma 60 lat
Deklaracja Praw Człowieka jest najczęściej
tłumaczonym dokumentem - występuje w 360 językach na świecie.
Sporządzona 60 lat temu przez przedstawicieli rozmaitych systemów prawnych jest zapisem praw, jakie powinny przysługiwać każdemu
człowiekowi. Mimo to - jak przyznaje ONZ - każdy dzień przynosi przypadki
łamania praw człowieka na całym świecie.
07.12.2008 | aktual.: 07.12.2008 13:18
Na uchwaleniu deklaracji zaważyły wydarzenia II wojny światowej. Przyjęto ją 10 grudnia 1948 roku w Paryżu. Deklaracja składa się z preambuły i 30 artykułów. Największą rolę w jej tworzeniu odegrali Kanadyjczyk John Peters Humphrey, Rene Cassin z Francji, Eleanor Roosevelt, Charles Malik z Libanu oraz Peng-chun Chang z Chin. Deklarację przyjęto bez głosu sprzeciwu.
Wstrzymało się od głosu osiem krajów: Arabia Saudyjska, RPA oraz państwa komunistyczne, w tym Polska. Ponieważ została przyjęta jako rezolucja, deklaracja nie miała wiążącego charakteru. Zaraz po uchwaleniu Zgromadzenie Ogólne wezwało państwa członkowskie do opublikowania tekstu deklaracji i do "spowodowania, aby deklaracja była rozpowszechniana, pokazywana, czytana i objaśniana przede wszystkim w szkołach i innych instytucjach oświatowych, wszędzie bez względu na status polityczny kraju lub terytorium".
W Deklaracji zapisano m.in., że "wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem, i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa".
Deklaracja uznaje, że "przyrodzona godność wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju świata" i wiąże się z uznaniem fundamentalnych praw, których pragnie każda istota ludzka: prawa do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby; prawa do odpowiedniej stopy życiowej; prawa do ubiegania się o azyl i korzystania z niego w innych krajach w razie prześladowania; prawa do własności; prawa do wolności opinii i wyrażania jej; prawa do nauki, wolności myśli, sumienia i wyznania; oraz zakazu tortur i poniżającego traktowania. Są to przyrodzone prawa, nie są "przywilejami", które można odebrać, przyznać lub zawiesić według czyjegoś uznania.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka figuruje w Księdze Guinnessa jako najczęściej tłumaczony dokument na świecie. Została przetłumaczona na 360 języków, istnieje w sześciu oficjalnych językach ONZ: arabskim, chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim. Przetłumaczono ją także na tak rzadki język jak pipil, którym posługuje się 50 osób w Salwadorze i Hondurasie, kirundi używany w Burundi, czy też yao w Malezji.
Ostatnio Powszechna Deklaracja Praw Człowieka znalazła się na pokładzie promu kosmicznego Endeavour podczas jego podróży w kosmos.
