Pomysłowy Dobromir

- W marcu tego roku wszczęliśmy dochodzenie w sprawie nielegalnego rozprowadzania krzyżówek na terenie Urzędu Miasta przez tę firmę - informuje Ewa Przybylinska, rzecznik prasowy Komendy Miejskiej Policji w Bydgoszczy. Mimo trwającego dochodzenia, "Dobromir" działa nadal. Wczoraj krótko przed godziną 12.00 na ulicy Długiej przy Domu Ekonomisty spotkaliśmy szubiniankę Violettę S., która miała legitymację tego stowarzyszenia, a także wystawione przez nie upoważnienie do sprzedaży krzyżówek. Kobieta nie miała jednak najważniejszego dokumentu - decyzji zezwalającej na prowadzenie zbiórki publicznej.

Takie zezwolenie mogą wydać cztery organy, w zależności od zasięgu zbiórki: minister spraw wewnętrznych i administracji, marszałek województwa, starosta powiatowy oraz wójt czy burmistrz gminy albo prezydent miasta. - To trzeba mieć takie zezwolenie? Przecież ja tylko sprzedaję krzyżówki... - udaje zdziwienie trzydziestoparoletnia kobieta. Mówi, że pieniądze ze sprzedaży trafiają cel charytatywny, ale nie potrafi go sprecyzować, bo jest tylko pośredniczką: - Kupuję krzyżówki po 2,80 zł sztuka od takiego chłopaka w Szubinie, a sprzedaję ze złotówką przebicia. Dziennie schodzi mi 10-15 sztuk.

Pytamy, czy nie ma kłopotów ze strażą miejską czy z policją.
- Żadnych. Strażnicy i policjanci przechodzą nieraz, ale o nic się nie pytają - mówi z rozbrajającą szczerością sprzedawczyni krzyżówek.
Wkrótce po naszej rozmowie z Violettą S. skończyła się jednak radosna działalność krzyżówkowej "wolontariuszki". Na ul. Długiej pojawił się radiowóz. Jak poinformowała nas Ewa Przybylinska, kobieta została zatrzymana do wyjaśnienia.

Szubinianka to tylko kolporterka, jedna z wielu działających w całym kraju. Większość pieniędzy trafia do szefostwa organizacji. Kiedy zadzwoniliśmy pod numer telefonu Stowarzyszenia "Dombromir", odezwała się automatyczna sekretarka. Młody męski głos poinformował, że "biuro czynne jest w poniedziałki w godzinach 10-14". Udało nam się skontaktować ze Zbigniewem Mazurkiem z Lublina, który przedstawia się jako członek zarządu stowarzyszenia "Dobromir" i prezes "Składnicy Lubelskiej", która drukuje krzyżówki. Mężczyzna mówi, że pieniądze ze sprzedaży krzyżówek służą finansowaniu przeszczepów mięśni, a w 2002 roku firma zebrała 350 tys. zł.

- Kolportaż nie jest zbiórką publiczną i wystarczy do tego zwykły wpis do rejestru działalności gospodarczej. Dziennie ze trzy razy muszę to tłumaczyć policjantom z różnych komisariatów w całej Polsce. Wysłuchują moich wyjaśnień, mówią "aha" i na tym się kończy - twierdzi prezes.

Wystarczy jednak zapoznać się z "Rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 6 listopada 2003 roku w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami", aby stwierdzić, że prezes Mazurek mija się z prawdą. Zgodnie z rozporządzeniem "zbiórka publiczna ofiar w gotówce" może być przeprowadzona również w formie sprzedaży przedmiotów. Czyli - również krzyżówek. Być może więc bydgoska sprawa nie zakończy się na zwykłym "aha".

Proceder wyłudzania pieniędzy pod pozorem zbiórek na cel dobroczynny kwitnie w najlepsze. W Wydziale Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta, który wydaje zgody na zbiórki publiczne, usłyszeliśmy, że większość osób, które kwestują na bydgoskich ulicach, robi to nielegalnie.

- Rocznie wydajemy zaledwie kilkanaście zezwoleń, o które zwracają się do nas zwykle te same, znane nam organizacje. Poza tym na terenie Bydgoszczy zbiórki prowadzą instytucje o zasięgu ogólnopolskim, na przykład Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy czy Fundacja "Pajacyk". One legitymują się zezwoleniem z MSWiA - mówi Agnieszka Jędrzejczak z Wydziału Spraw Obywatelskich, która poinformowała w marcu policję o oszustach sprzedających krzyżówki.

Z "dobroczynności" można w Polsce uczynić niemal profesjonalny interes. Wczorajszy "Super Express" opisał przypadek Krzysztofa H. z Wybrzeża, który stworzył dobrze prosperującą grupę złożoną z około 50 wolontariuszy. Każdy z nich płaci mu po 15 zł dziennie. W zamian wolontariusz dostaje puszkę i plombę na każdy dzień. Wszystko, co danego dnia zbierze do pojemnika, należy do wolontariusza. Jeden z nich twierdzi, że zarabia na tym 3 tysiące zł miesięcznie. Sam Krzysztof H. podobno "wyciąga" nawet 20 tys. zł miesięcznie.