Pomnik gen. "Grota" Roweckiego w Warszawie
W najbliższą sobotę u zbiegu Alej Ujazdowskich i ul. Chopina w Warszawie zostanie odsłonięty pomnik pierwszego dowódcy Armii Krajowej i współtwórcy polskiego państwa podziemnego, gen. Stefana Roweckiego "Grota". Prezydent Warszawy Lech Kaczyński oraz członkowie zarządu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej (ŚZŻAK) podpisali akt erekcyjny pomnika.
06.06.2005 | aktual.: 06.06.2005 15:48
Idea budowy pomnika powstała w naszym związku jeszcze w latach 80. Zastanawialiśmy się początkowo, czy budować jeszcze jeden pomnik, czy może dom kombatanta, w końcu zdecydowaliśmy się na rzecz z bardzo trwałego materiału - marmuru szwedzkiego, która przetrwa nasze pokolenie i, mamy nadzieję, będzie służyła przyszłym - powiedział rzecznik ŚZŻAK Tadeusz Filipkowski.
Dodał, że bardzo cieszy go lokalizacja pomnika - w pobliżu pomnika państwa podziemnego i blisko "miejsca kaźni i katorgi tysięcy żołnierzy AK po wojnie", czyli byłego gmachu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, które mieściło się w dzisiejszej siedzibie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Pomnik, osadzony na trzymetrowym postumencie, przedstawia ponadtrzymetrowej wielkości postać generała w luźno narzuconym płaszczu i rogatywce.
Monument przywieziony zostanie do stolicy w środę z Torunia, tam bowiem pracuje nad nim rzeźbiarz Zbigniew Mikielewicz - zwycięzca ogłoszonego przez ŚZŻAK konkursu na projekt pomnika - z którym współpracował przy realizacji projektu Przemysław Dudziuk.
Gen. Rowecki "Grot" urodził się w 1895 r. w Piotrkowie Trybunalskim. Karierę wojskową rozpoczął w czasie I wojny światowej i kontynuował ją w okresie międzywojennym. Tuż przed wybuchem II wojny światowej objął dowództwo Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej i na jej czele toczył walki w składzie Armii Lublin.
We wrześniu 1939 r. nakazał podwładnym przebić się na Węgry, a sam przedostał się do Warszawy. Tam nawiązał kontakt ze swym przyjacielem gen. Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim, który stał już na czele stworzonej przez siebie organizacji konspiracyjnej - Służby Zwycięstwu Polski. Rowecki został jego zastępcą i przyjął pseudonim "Grot".
Po przemianowaniu SZP w Związek Walki Zbrojnej Rowecki został jego komendantem, a po kolejnej zmianie nazwy organizacji - komendantem głównym Armii Krajowej, uchodzącej za największą w dziejach Europy armię podziemną.
30 czerwca 1943 r. po przybyciu do lokalu konspiracyjnego został aresztowany przez Niemców. Przewieziono go samolotem do Berlina, a następnie do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Kilka dni po wybuchu powstania warszawskiego został zamordowany, prawdopodobnie na terenie obozowego krematorium. Dokładna data śmierci i miejsce pochówku generała nie są do dziś znane.
