Polska łamie unijne prawo dotyczące notariuszy

Oficjalną decyzję Komisja Europejska podejmie w czwartek, ale sprawa jest już przesądzona: komisarz ds. rynku wewnętrznego Charlie McCreevy jest przekonany, że Polska łamie unijną dyrektywę o wzajemnym uznawaniu uprawnień zawodowych, utrzymując przepis, że notariuszem może być tylko Polak.

Taki warunek jest przewidziany w Prawie o notariacie z 1991 roku. Art. 11 tej ustawy stanowi, że "notariuszem może być powołany ten, kto posiada obywatelstwo polskie". Dodatkowo artykuł ten przewiduje obowiązek ukończenia "wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra, lub zagranicznych uznanych w Polsce".

Dlatego Komisja Europejska jest zdecydowana upomnieć Polskę i inne nowe kraje członkowskie (za wyjątkiem Cypru) za łamanie unijnego prawa. Charlie McCreevy uspokaja, że nie chodzi tu o próbę harmonizacji zasad notariatu w Unii Europejskiej. Nie jest to też zamach na specjalny status osób i instytucji, które wykonują tzw. władztwo publiczne i zgodnie z traktatowymi zapisami nie podlegają regułom gry na wspólnym unijnym rynku.

Komisarz jest zdania, że wiele czynności wykonywanych przez notariuszy nie ma charakteru władztwa publicznego, czyli urzędowego wydawania decyzji kształtujących sytuację innych podmiotów, bowiem niewiele się różnią od usług świadczonych np. przez adwokatów czy radców prawnych. Polscy notariusze nie zgadzają się z takim stanowiskiem i w liście do Komisji Europejskiej bronili praw swojej korporacji.

Podobne zastrzeżenia Komisja Europejska ma do szeregu starych krajów członkowskich UE, do których już dawno wysłała wstępne upomnienia, a teraz chce nasilić presję. W grudniu ubiegłego roku KE podała, że jedynie Włochy, Hiszpania i Portugalia zrezygnowały z żądania od kandydatów na notariuszy posiadania obywatelstwa.

Michał Kot