Polscy astronomowie odkryli planetę pozasłoneczną
Planetę o masie 4,6 razy większej niż masa Jowisza krążącą po orbicie wokół gwiazdy HD 17092 odkrył międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez prof. Andrzeja Niedzielskiego z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz prof. Aleksandra Wolszczana z Uniwersytetu Stanowego Pensylwanii - poinformował serwis prasowy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Jak twierdzi prof. Andrzej Niedzielski, planety przy gwiazdach tego typu znajdowane są bardzo rzadko bowiem aktywność gwiazdy (plamy, pulsacje) bardzo utrudnia ultraprecyzyjne pomiary prędkości gwiazd będące podstawą tego typu badań.
Planeta krąży na orbicie nieco dalszej niż orbita Ziemi wokół Słońca, a okres jej obiegu jest jedynie o kilka dni krótszy od ziemskiego roku. Orbita ta jest jednak znacznie bardziej eliptyczna niż ziemska.
Gwiazda HD 17092 jest bardzo masywna. To trzecia w kolejności najmasywniejsza gwiazda, wokół której zaobserwowano planetę. Gwiazda jest 2.3 razy cięższa od Słońca, a jej średnica jest dziesięciokrotnie większa. Znajduje się w gwiazdozbiorze Perseusza, w odległości około 300 lat świetlnych i nie jest widoczna nieuzbrojonym okiem.
HD 17092 to tzw. czerwony olbrzym, gwiazda znacznie bardziej zaawansowana ewolucyjnie niż nasze Słońce, które znajdzie się na podobnym etapie ewolucji za około pięć mld lat. Czerwone olbrzymy to gwiazdy, które wyczerpały już w swych jądrach wodór i ich źródłem energii jest wodór spalany w koncentrycznej otoczce, która w miarę czasu "wędruje" ku zewnętrznym warstwom. W efekcie centralne obszary gwiazdy, pozbawione wodoru, zapadają się pod wpływem grawitacji, a zewnętrzne ekspandują. Gwiazdy te stają się coraz większe, a ich temperatury maleją.
"HD 17092 b została odkryta jako pierwsza w wyniku szerokiego przeglądu prowadzonego we współpracy Uniwersytetu Stanowego Pensylwanii i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przegląd ten obejmuje około 1000 gwiazd zaawansowanych ewolucyjnie, których prędkości radialne monitorowane są teleskopem Hobby-Eberly w Teksasie (HET) już od czterech lat. Ogromne rozmiary tego teleskopu, o średnicy głównego zwierciadła 9,2 metra, jednego z największych na świecie, pozwalają na precyzyjne pomiary prędkości słabych, niewidocznych gołym okiem gwiazd" - czytamy w komunikacie.
