Polityka bez ciepłej (ani zimnej) wody w kranie [OPINIA]

Gdy rządzący mówią, że chcą doprowadzić do oszczędniejszego gospodarowania wodą, to mam dziwne przeczucie, że nie chodzi wcale o ekologię, lecz że czas przygotować się na kolejne podniesienie cen.

Tym bardziej że założenia projektu, o których mówił w rozmowie z Polską Agencją Prasową Przemysław Koperski, wiceminister infrastruktury, sugerują, że naprawdę Polacy zaczną oszczędzać wodę. Tyle że z musu.

Założenie najnowszej ustawy, nad której projektem trwają już prace, jest takie, że pierwszy metr sześcienny wody na osobę w gospodarstwie domowym ma kosztować 1 zł, drugi i trzeci mają być trochę tańsze, niż są obecnie, a wszystko, co powyżej trzeciego - sporo droższe niż teraz.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- Jeżeli ktoś zużywa powyżej trzech metrów sześciennych na osobę, musi być przygotowany na wyższe rachunki, bo cały system musi się bilansować. Ci, którzy nie podchodzą w sposób oszczędny do korzystania ze wspólnych zasobów wodnych, będą musieli zapłacić więcej. 3 metry na osobę to standard, w którym każdy może komfortowo funkcjonować - wskazał wiceminister Koperski.

A zatem ci, którzy zużywają powyżej trzech metrów sześciennych wody miesięcznie, mają się przygotować na wyższe rachunki.

Gdy przeczytałem wypowiedź wiceministra Koperskiego, zacząłem się zastanawiać, jakie jest średnie zużycie wody w Polsce na osobę. Ze słów przedstawiciela rządu można by odnieść wrażenie, że musi to być sporo poniżej trzech metrów sześciennych miesięcznie, skoro powyżej trzech to już nieoszczędne korzystanie z zasobów, które powinno skutkować wyższymi rachunkami.

Najnowsze wiarygodne dane o zużyciu wody, jakie znalazłem, pochodzą z opracowania Głównego Urzędu Statystycznego za 2022 r. Wynika z niego, że w 2022 r. zużycie wody na jednego mieszkańca wynosiło 34 metry sześcienne rocznie, zaś w przypadku mieszkańców miast - 35,5 metry sześcienne (czyli niespełna 3 metry sześcienne miesięcznie).

Statystyki istotnie zaniżały województwa podkarpackie, świętokrzyskie i małopolskie. W Wielkopolskiem, Mazowieckiem i Łódzkiem zużycie przekraczało 37 metrów sześciennych, czyli już w 2022 r. średnie zużycie w tych województwach było powyżej progu proponowanego obecnie przez Ministerstwo Infrastruktury.

Nowszych danych nie ma (to znaczy są, ale najczęściej pochodzą z wątpliwej jakości źródeł), ale z opracowań GUS wiadomo, że z roku na rok średnie zużycie rośnie - średnio o 0,3 metra sześciennego rocznie. Można więc przyjąć, że obecnie - w 2024 r. - już średnia dla korzystających z wody w miastach jest powyżej ministerialnej granicy opłacalności.

Przykładowo w styczniu 2023 r. Wodociągi Warszawskie za reprezentatywny przykład zużycia przez mieszkańców Warszawy i okolicznych miejscowości uznały zużycie na poziomie 3,89 metra sześciennego na osobę miesięcznie.

"W branży wodociągowej szacujemy, że to średnie zużycie w Polsce [w większych miastach – red.] zawiera się w przedziale od trzech do siedmiu metrów sześciennych na miesiąc, na jedną osobę" – informowała w 2022 r. Radio Białystok ekspertka tamtejszych wodociągów.

Spółki wodociągowe szacują, że od 2/3 do 70 proc. wody Polacy zużywają na higienę.

Jeżeli rządowi naprawdę by chodziło o oszczędność wody i promowanie ekologicznych postaw, to próg podniesienia cen by ustawiono trochę powyżej średniego zużycia, a nie poniżej. Skoro zaś przeciętny Polak w ocenie rządzących powinien płacić za wodę więcej, bo zużywa jej zbyt wiele, chyba chodzi tu o pieniądze, a nie o zasady.

Kto wie, być może zaraz nie będzie się już mówiło o podwyżkach cen żywności, tylko o walce z otyłością. Prąd nie drożeje, tylko rządzący dbają o przyrost naturalny w narodzie. Ceny paliw? Oczywista dbałość o planetę - lepiej iść gdzieś pieszo niż jechać samochodem. Politycy umieją lać wodę i pokazywać szklankę do połowy pełną, a nie pustą, wszyscy to wiemy doskonale.

Ogólnie w ostatnich tygodniach woda odbija się rządzącym czkawką. Warto bowiem przypomnieć, że jeszcze w kwietniu minister infrastruktury Dariusz Klimczak obiecywał w Sejmie, że nie będzie podwyżek opłat za wodę i że to kłamstwa rozsiewane przez Prawo i Sprawiedliwość.

Od lipca w wielu miejscowościach jednak opłaty wzrosły, często o kilkadziesiąt procent.

Klimczak - pytany o to w Radiu ZET - stwierdził zaś, że kto wytyka mu kłamstwo, wpisuje się w pisowską narrację. A tak w ogóle to za rządów PiS-u w dwóch miejscowościach podwyżki były wyższe, niż są teraz.

Dla jasności sprawa podnoszenia opłat za wodę i odbiór ścieków nie jest tak jednowymiarowa. W uproszczeniu procedury wyglądają tak, że lokalni dostawcy zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków ustalają, ile powinni pobierać od ludzi za to pieniędzy, i proszą o akceptację wniosku Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie o zatwierdzenie tzw. taryfy. Wody Polskie mogą albo się zgodzić na nowe opłaty, albo nie. Zgoda zazwyczaj oznacza, że więcej zapłaci zwykły obywatel. Brak zgody - że do zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków dokładać muszą jednostki samorządu terytorialnego, czyli w praktyce gminy.

Za rządów PiS Wody Polskie co do zasady nie zgadzały się na podnoszenie opłat. W efekcie koszty ponosiły gminy i spółki komunalne. Dzisiejsza fala podwyżek to efekt tego, że obecnie rządzący przestali blokować gminy w zmianach taryf. Być może słusznie. Co nie zmienia faktu, że przedstawiciel rządu w kwietniu kłamał.

Patryk Słowik, dziennikarz Wirtualnej Polski