Polacy wybiorą niemal 47 tys. radnych i blisko 2,5 tys. wójtów

Pierwszym krokiem partii politycznych, stowarzyszeń i organizacji społecznych, a także wyborców, którzy chcą zgłosić kandydatów w wyborach, jest utworzenie komitetu wyborczego i powiadomienie o tym Państwowej Komisji Wyborczej lub właściwego komisarza wyborczego.

Zgodnie z kalendarzem wyborczym, jest na to czas do 23 września. Ponieważ jest to sobota, PKW i komisarze wyborczy będą w tym dniu pełnić dyżury, ale komitety będą mogły złożyć zawiadomienie o swym powstaniu także w poniedziałek 25 września.

Komitety, które chcą wystawić kandydatów na radnych w więcej niż jednym województwie muszą zawiadomić PKW o swym powstaniu. Zatem nawet komitet, który będzie chciał wystawić kandydatów tylko w np. dwóch gminach, ale leżących w dwóch różnych województwach, będzie musiał zgłosić się do PKW.

Natomiast pozostałe komitety, które wystawiają kandydatów tylko w ramach jednego województwa, zawiadamiają odpowiedniego komisarza wyborczego w swoim regionie.

W tegorocznych wyborach o utworzeniu będą musiały informować także komitety wyborcze wyborców, które chcą zgłosić kandydatów na radnych wyłącznie w jednej gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców. Dotychczas takiego wymogu nie było.

Niedawna nowelizacja ordynacji samorządowej zabroniła umieszczania w nazwie komitetu wyborczego nazwy partii politycznej, skrótu takiej nazwy lub jej części utożsamianej z daną partią, bez zgody jej władz.

Jeżeli zarejestrowane są dwie - lub więcej - partie o podobnych nazwach, i wyborca może w związku z tym zostać wprowadzony w błąd, zgodzić się na nazwę komitetu wyborczego musi ta partia, która zarejestrowana została jako pierwsza.

Po zarejestrowaniu przez PKW lub komisarza wyborczego, komitet może już rozpocząć działalność, a więc m.in. prowadzić kampanię wyborczą, założyć rachunek bankowy, zbierać podpisy pod listami kandydatów na radnych.

Listy kandydatów na radnych - odrębnie dla każdego okręgu wyborczego - komitety muszą zgłosić odpowiednim komisjom (gminnej, powiatowej, wojewódzkiej) wyborczym do północy 13 października.

Tylko komitety, które zarejestrują listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie, będą miały prawo wystawić w niej kandydata na wójta burmistrza lub prezydenta miasta.

W gminie, której władze mają siedzibę w mieście, funkcję wójta sprawuje burmistrz; w mieście liczącym ponad 100 tys. mieszkańców - prezydent miasta.

Komitety będą miały czas na zgłoszenie kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast do północy 18 października.

Tego samego dnia - 18 października - upłynie termin zawiadomienia właściwej komisji wyborczej o zawarciu przez komitety wyborcze umowy o utworzeniu grupy list (bloku) i wspólnym podziale mandatów.

Możliwość grupowania list to nowość wprowadzona przez ostatnią nowelizację samorządowej ordynacji wyborczej.

W listopadzie wybranych zostanie ogółem 46790 radnych w tym: 32 265 radnych w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców; 5566 - w gminach w których mieszka powyżej 20 tys. osób; 1707 radnych w miastach na prawach powiatu; 6284 radnych powiatowych; 561 radnych sejmików wojewódzkich oraz 407 radnych dzielnic Warszawy.

W wyborach bezpośrednich wybranych zostanie łącznie 2478 wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

PKW szacuje koszt tegorocznych wyborów samorządowych na około 160 mln zł. Kwota ta obejmuje też środki na ewentualną drugą turę wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.