Po indeks do Europy

Po pierwsze: język i matura

Agata Ciura wyjechała do Francji zaraz po maturze. Fascynacja krajem i językiem wystarczyły, aby stawić czoła przeciwnościom i dostać się na wymarzoną Sorbonę. Najpierw geografia, później zmiana na filologię romańską. – Początki były ciężkie, musiałam załatwić szereg formalności, ale nie żałuję – mówi.

Największe ambicje nie pomogą, jeśli nie znamy języka wykładowego, obowiązującego na wymarzonej uczelni zagranicznej. Jednak o ile w takich krajach jak Niemcy czy Wielka Brytania dominują niemiecki i angielski, to np. w Danii czy Szwecji zajęcia odbywają się nie tylko w językach narodowych – można znaleźć uczelnie, gdzie znajomość angielskiego wystarczy. Wiele szkół wymaga udokumentowania językowych umiejętności w postaci certyfikatów.

Czy polska matura wystarczy? Oczywiście. Należy jednak zadbać o tłumaczenie oryginału, najlepiej korzystając z usługi tłumacza przysięgłego. Jednocześnie szanse rosną, jeśli posiadamy międzynarodową maturę (International Baccalaureate), zwłaszcza starając się o indeks jakiejś renomowanej uczelni (np. Cam- bridge czy Sorbona).

A jeśli chcemy wyjechać na studia uzupełniające lub doktoranckie? Wtedy najczęściej działa zasada wzajemnego uznawania dyplomów i kwalifikacji zawodowych, zdobytych na legalnie działających w Unii Europejskiej uczelniach. W przypadku wątpliwości warto skontaktować się z Biurem Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej (www.buwiwm.edu.pl).

Po drugie: rekrutacja

W różnych krajach wygląda to inaczej. W Finlandii i Hiszpanii uczelnie organizują egzaminy wstępne. Ale już we Francji przyjmuje się więcej studentów, niż liczba miejsc pozwala. – Selekcja dokonuje się w trakcie pierwszego roku – mówi Agata. Z kolei na Wyspach Brytyjskich lub w Szwecji wystarczy trafić na wolne miejsca, aby zostać przyjętym. Jeśli wyjazd za granicę jest kontynuacją studiów zaczętych w Polsce, to ważną rolę odgrywa Europejski System Transferu Punktów Kredytowych (ECTS). Działa on już na wielu polskich uczelniach i pomaga w ustalaniu wyników nauki studenta na poziomie ogólnoeuropejskim. Zawsze trzeba zacząć od wypełnienia formularzy aplikacyjnych, dostępnych na stronach internetowych wybranych uczelni.

Po trzecie: pieniądze

Starając się o wyjazd na zagraniczną uczelnię w czasie podjętych już studiów w Polsce, warto zainteresować się programem Sokrates/Erasmus, pokrywającym część kosztów nauki. Na każdej polskiej uczelni można znaleźć szczegółowe informacje o warunkach uczestnictwa w programie. Zaczynając „od zera”, wypada zapoznać się z systemem stypendialnym danego kraju i konkretnej uczelni (wybrane przykłady podajemy niżej). Niektórzy, jak Agata, próbują dorabiać między zajęciami. – Połączenie pracy i nauki jest właściwie największą trudnością – mówi. – Ale same studia są do przejścia. Marcin Malicki ukończył już dwa kierunki w Polsce: polonistykę i kulturoznawstwo. Zaliczył także trzy semestry studiów teologicznych, obecnie zaś kontynuuje naukę w stolicy Irlandii, w Millton Institute of Theology. – Szkoła ufundowała mi także stypendium, dzięki czemu nie muszę opłacać czesnego i jeszcze trochę zostaje mi na życie. Ale muszę też dorabiać, bo życie tu jest drogie.

Co zrobić, aby otrzymać indeks W Niemczech

Rekrutacja: nie ma egzaminów wstępnych; konkurs świadectw na niektórych kierunkach (równe szanse dla wszystkich kandydatów z UE); część uczelni nie przyjmuje bezpośrednio, ale przez tzw. centralny urząd ds. przydzielania miejsc na studia (www.zvs.de) Dokumenty: świadectwo dojrzałości z tłumaczeniem, kopia paszportu i formularz aplikacyjny (dostępny na stronie internetowej wybranej uczelni). Terminy: ustalają konkretne uczelnie; niektóre z nich przyjmują aplikacje do połowy lipca (na semestr zimowy) lub do połowy stycznia (na semestr letni). Język: trzeba udokumentować znajomość niemieckiego (egzamin DSH jest wystarczający). Koszty: ok. 600 euro miesięcznie w Berlinie (w tym: akademik, opłata za studia dokonywana raz na pół roku, ok. 200 euro, ubezpieczenie i wyżywienie); na stronie www.studentenwerk.de można znaleźć informacje o wolnych domach studenckich. Stypendia: można starać się o stypendium Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (DAAD) www.daad.pl (nie dotyczy uczestników programu Sokrates/Erasmus.

W Wielkiej Brytanii

Studia podstawowe są dwuetapowe: undergraduate level (odpowiednik licencjatu) i postgraduate level (magisterskie). Rekrutacja: należy wysłać wypełniony formularz (dostępny na stronie internetowej uczelni) z kopią świadectwa maturalnego lub dyplomu; uczelnia przysyła „ofertę warunkową” (conditional offer), w której wymaga przede wszystkim przedstawienia certyfikatu językowego. Język: należy posiadać zdany egzamin IELTS; niektóre uczelnie honorują też First Certificate i Advanced; często uniwersytety organizują kursy przed rokiem akademickim dla tych, którzy nie posiadają odpowiedniego certyfikatu. Koszty: trzyletnie studia licencjackie od tego roku kosztują ok. 9 tys. funtów, a roczne magisterskie od 2–3 tys. do 20 tys. funtów za najpopularniejsze kierunki; uwaga! do tej pory można było uniknąć opłaty na poziomie licencjackim, jeśli roczny dochód na wszystkich domowników nie przekraczał 130 tys. zł; od września tego roku przestanie to obowiązywać; będzie można natomiast przenieść spłatę wymaganej kwoty na
okres po studiach. Stypendia: można starać się o stypendia wewnętrzne uczelni; natomiast na stronie British Counsil www.britishcounsil.org są dostępne informacje o innych stypendiach, które mogą pokryć większą część kosztów studiowania. We Francji

Dwa rodzaje uczelni: uniwersytety i grandes écoles (szkoły wyższe). Rekrutacja: drzwi uniwersytetu otwiera matura i… zdany egzamin wstępny na studia w Polsce! Nie ma już egzaminów we Francji, ale selekcja studentów dokonuje się w ciągu roku; w grandes écoles organizuje się jeszcze egzaminy konkursowe. Dokumenty: świadectwo maturalne/dyplom z tłumaczeniem, dowód przyjęcia na studia w Polsce, zaświadczenie o znajomości języka, akt urodzenia z tłumaczeniem, list motywacyjny; można skorzystać z pomocy EduFrance (www.edufrance.fr) – agencji, która załatwia wszystkie formalności (odpłatnie). Terminy: Większość uczelni przyjmuje aplikacje wiosną, dlatego warto już rok wcześniej zacząć planowanie studiów; każda uczelnia jest jednak autonomiczna w ustalaniu terminów. Język: trzeba wykazać się przynajmniej certyfikatem DALF, w innym wypadku można spodziewać się egzaminu językowego na miejscu. Koszty: studia na uczelniach państwowych są bezpłatne, ale należy wpłacić wpisowe (średnio ok. 550 euro); w grandes écoles
natomiast można przygotować się na wysokie czesne: od 5–10 tys. euro za rok; w szkołach prywatnych to jeszcze większe sumy. Stypendia: większość ważnych informacji można uzyskać na stronie www.ambafrance-pl.org

W Hiszpanii

Rekrutacja: trzeba zdać egzaminy wstępne (w lipcu i wrześniu) z przedmiotów obowiązkowych (gramatyka i literatura hiszpańska, historia Hiszpanii, j. angielski) oraz związanych z kierunkiem studiów. Dokumenty: polska matura musi być uznana w hiszpańskim ministerstwie edukacji; w przypadku kontynuacji studiów zaczętych w Polsce – należy uznać dotychczasową edukację – w tej sprawie można zgłosić się do Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej (www.buwiwm.edu.pl); nie dotyczy to uczestników programu Erasmus. Język: należy potwierdzić znajomość hiszpańskiego (certyfikat DELE lub kurs na hiszpańskiej uczelni). Koszty: podstawowe cykle są bezpłatne (odpowiedniki licencjatu, magisterium i doktoratu); należy tylko wpłacić wpisowe ok. 600 euro, w zależności od kierunku studiów. Stypendia: informacje można uzyskać na stronach www.becasmae.es lub www.univ.mecd.es , a także w Ambasadzie Królestwa Hiszpanii: Warszawa, ul. Myśliwiecka 4, tel. (022) 622 42 50.

Jacek Dziedzina