Partnerstwo Wschodnie - szansa dla postradzieckich republik?
Unia Europejska i sześć byłych republik
radzieckich powołały na szczycie w Pradze Partnerstwo
Wschodnie. Deklaracja, którą przyjęli uczestnicy szczytu, obiecuje
trwałe i namacalne korzyści dla obywateli zainteresowanych krajów.
Unia dąży do zawarcia z każdym z krajów Partnerstwa układu stowarzyszeniowego. Ponadto celem jest strefa wolnego handlu, a także - w dalszej perspektywie - liberalizacja przepisów wizowych. UE zaprosiła do stolicy Czech Armenię, Azerbejdżan, Gruzję, Mołdawię, Ukrainę i Białoruś.
"Uczestnicy praskiego szczytu postanawiają, że Partnerstwo Wschodnie będzie opierać się na zaangażowaniu w realizację zasad prawa międzynarodowego oraz podstawowych wartości, w tym demokracji, rządów prawa oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, gospodarki rynkowej, zrównoważonego rozwoju i dobrego rządzenia" - czytamy we wspólnej deklaracji przywódców unijnych, przyjętej na praskim szczycie.
W deklaracji podkreślono, że Partnerstwo obędzie rozwijać się równolegle do dwustronnej współpracy między Unią a państwami trzecimi.
Głównym celem Partnerstwa ma być stworzenie warunków koniecznych do przyspieszenia politycznego stowarzyszenia i dalszej integracji gospodarczej między UE a zainteresowanymi państwami partnerskimi. Nowe umowy stowarzyszeniowe będą obejmować - według deklaracji - ustanowienie pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu.
Kolejnym ważnym aspektem Partnerstwa Wschodniego jest liberalizacja polityki wizowej. Chodzi o ułatwienie "mobilności" obywateli państw partnerskich.
Unia - zgodnie z deklaracją - ma stopniowo podejmować działania w kierunku pełnej liberalizacji reżimu wizowego, będącej celem długookresowym dla poszczególnych państw partnerskich, "uwzględniając specyfikę poszczególnych przypadków, o ile zostaną spełnione warunki dobrze zarządzanej i bezpiecznej mobilności".
Spotkania przywódców państw i szefów rządów Partnerstwa Wschodniego mają być zwoływane co dwa lata; szefowie MSZ będą spotykać się corocznie.
Unijni przywódcy zachęcają Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju i inne międzynarodowe instytucje finansowe do zwiększenia wysiłków w zakresie udzielenia wszystkim krajom partnerskim pomocy w procesie reform i modernizacji.
"Uczestnicy praskiego szczytu wyrażają przekonanie, że wyniki szczytu i ustanowienie Partnerstwa Wschodniego przyczynią się do demokratyzacji, stabilizacji i zwiększenia dobrobytu, przynosząc trwałe i wymierne korzyści wszystkim uczestniczącym państwom" - czytamy we wnioskach końcowych wspólnej deklaracji.
Marcin Gietka