Parlament UE potępi Łukaszenkę
Parlament Europejski potępi władze Białorusi za prześladowanie mediów, opozycji, obrońców praw
człowieka i krytyków reżymu. Zażąda od władz zagwarantowania 17
października wolnych i uczciwych wyborów oraz rezygnacji z
referendum umożliwiającego wybór na trzecią kadencję prezydenta
Aleksandra Łukaszenki.
15.09.2004 | aktual.: 15.09.2004 21:43
Unijny parlament zagłosuje nad projektem uchwały, uzgodnionym na podstawie sześciu wcześniejszych projektów, przygotowanych między innymi przez europosłów PO Bogdana Klicha i PiS Konrada Szymańskiego.
Projekt wylicza na wstępie długą listę grzechów reżymu Łukaszenki, polegających przede wszystkim na systematycznym łamaniu praw człowieka i swobód obywatelskich. Przypomina, że poprzednie wybory parlamentarne i prezydenckie w latach 2000-2001 "nie były wolne ani uczciwe".
Piętnuje "udział najwyższych urzędników państwa w porwaniach i prawdopodobnych zabójstwach czołowych postaci opozycji w 1999 roku" oraz powtarzające się "politycznie motywowane aresztowania i procesy działaczy ruchu demokratycznego i niezależnych dziennikarzy i deportacje cudzoziemców".
W tej sytuacji parlament "stanowczo potępi ataki reżymu białoruskiego na media, dziennikarzy, członków pozycji, obrońców praw człowieka i wszelkie osoby, które próbują swobodnie krytykować prezydenta i reżym, przejawiające się bezpodstawnymi aresztowaniami, złym traktowaniem przetrzymywanych, zniknięciami, politycznie motywowanymi prześladowaniami i innymi aktami represji, które podważają podstawowe zasady demokracji i rządów prawa" - czytamy w projekcie.
Znalazło się w nim wezwanie, aby władze białoruskie natychmiast uwolniły Walerego Lewoniewskiego, Aleksandra Wasiliewa i Michaiła Marynicza oraz wszystkich pozostałych więzionych opozycjonistów.
Żądając od władz zapewnienia "wolnych, uczciwych, równych, wiarygodnych i przejrzystych wyborów", parlament zamierza równocześnie wezwać Białorusinów do udziału w wyborach parlamentarnych. Unijne zgromadzenie "uznaje wielką wagę tych wyborów dla przywrócenia demokracji na Białorusi i ponownego włączenia Białorusi do międzynarodowej wspólnoty demokratycznej" - głosi przygotowana uchwała.
Parlament zamierza też wyrazić przekonanie, że próby Łukaszenki, aby pozostać na trzecią kadencję, "są kolejnym potwierdzeniem autorytarnego sposobu, w jaki rządzi krajem". Europosłowie będą nalegać, aby respektował konstytucję ograniczającą liczbę kadencji prezydenta do dwóch.
Unijne zgromadzenie wezwie przewodniczącą w tym półroczu Unii Holandię do wywarcia nacisku na władze białoruskie, aby wpuściły delegację Parlamentu Europejskiego i stworzyły jej warunki pozwalające obserwować wybory 17 października.
Ponadto parlament wezwie władze białoruskie, aby natychmiast zaprzestały nękania placówek oświatowych i aby przestrzegały podstawowych zasad wolności akademickiej, autonomii nauczania i tolerancji w oświacie. Wyrazi też "najgłębsze zaniepokojenie" zamknięciem Uniwersytetu Europejskiego w Mińsku.
Jacek Safuta i Justyna Wojteczek
