Państwa Unii Europejskiej - Wielka Brytania
W prezentacji państw członkowskich Unii
Europejskiej dziś kolej na Wielką Brytanię, która przystąpiła do
Wspólnoty Europejskiej w 1973 roku.
29.03.2004 11:55
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jest konstytucyjną monarchią dziedziczną ze stolicą w Londynie. Obszar 244 103 km kw. zamieszkuje 60 094 648 osób (2003 r.). Językiem urzędowym jest angielski. Dominuje wyznanie anglikańskie.
Wielka Brytania nie przystąpiła 1 stycznia 2002 roku do strefy euro. Obowiązującą walutą jest funt szterling (= 100 pensów).
Święto narodowe Brytyjczycy obchodzą 18 czerwca - w dniu urodzin królowej Elżbiety II.
Konstytucję stanowią obowiązujące akty parlamentu.
Władza ustawodawcza należy do monarchy i dwuizbowego parlamentu (Izba Gmin i Izba Lordów). Izba Gmin wybierana jest na pięcioletnią kadencję w głosowaniu powszechnym. Liczy 659 członków i jest właściwym organem ustawodawczym.
Izba Lordów składa się z przedstawicieli arystokracji - dziedzicznych i mianowanych dożywotnio - oraz rezydujących biskupów Kościoła anglikańskiego. W związku z rozpoczętą w 1999 roku reformą Izby Lordów ograniczono skład Izby. redukując - w drodze losowania - do 92 liczbę zasiadających w niej lordów dziedzicznych.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd mianowany przez króla i odpowiedzialny przed parlamentem. Premierem rządu jest z reguły przywódca większości parlamentarnej.
Obecny szef rządu, przywódca Partii Pracy Tony Blair, urodził się w 1953 roku w Szkocji. Ukończył wydział prawa na Uniwersytecie Oxfordzkim. Pracował w kancelarii adwokackiej lorda Irvine'a - sympatyka Partii Pracy. W 1975 roku wstąpił do Partii Pracy. Osiem lat później został wybrany do Izby Gmin. Szybko awansował w partyjnej hierarchii. Był rzecznikiem partii ds. finansów, energetyki i pracy w okresie przywództwa Neila Kinnocka. Po klęsce wyborczej labourzystów w 1992 roku i ustąpieniu Kinnocka, objął funkcję ministra spraw wewnętrznych w gabinecie cieni.
Po śmierci przewodniczącego Partii Pracy Johna Smitha w maju 1994 roku stanął na jej czele, kontynuując rozpoczętą przez Smitha gruntowną reformę partii. Ograniczył w niej wpływy związków zawodowych, usunął z jej programu postulat nacjonalizacji gospodarki. W wyborach 1997 roku Partia Pracy zwyciężyła, zdobywając absolutną większość 179 mandatów w Izbie Gmin, a Tony Blair stanął na czele rządu. Po wyborach w 2001 roku utworzył nowy gabinet. Od listopada 1999 roku Blair jest wiceprzewodniczącym Międzynarodówki Socjalistycznej.
Głową państwa jest dziedziczny monarcha, obecnie królowa Elżbieta II. Królowa Wielkiej Brytanii urodziła się w 1926 roku w Londynie jako córka Jerzego IV i Elżbiety Bowes-Lyon, z dynastii Windsor. Otrzymała wykształcenie pod kierunkiem Henry Martena, późniejszego dziekana Eton College. W czasie II wojny światowej była członkiem Terytorialnej Służby Pomocniczej (1942 - 45). W 1947 roku poślubiła Filipa, księcia Edynburga. Koronacja Elżbiety odbyła się 6 lutego 1952 roku.
Organem doradczym głowy państwa jest 300-osobowa Tajna Rada.
