Państwa Unii Europejskiej - Szwecja
W prezentacji państw członkowskich Unii
Europejskiej dziś kolej na Szwecję, która przystąpiła do Wspólnoty
Europejskiej w 1995 roku.
28.03.2004 12:15
Szwecja jest dziedziczną monarchią konstytucyjną ze stolicą w Sztokholmie. Obszar 449 964 km kw. zamieszkuje 8 878 085 osób (2003 r.). Językiem urzędowym jest szwedzki. Wśród Szwedów dominuje wyznanie luterańskie.
Szwecja nie weszła 1 stycznia 2002 roku do strefy euro, dlatego obowiązującą walutą jest korona (= 100 ore). We wrześniu 2003 roku w referendum Szwedzi odrzucili przystąpienie Szwecji do strefy euro.
Święto narodowe przypada 6 czerwca - w Dniu flagi szwedzkiej.
Obowiązuje konstytucja z 1975 roku, ostatnio modyfikowana w 1994 roku.
Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament (Riksdag); w jego skład wchodzi 349 deputowanych wybieranych w głosowaniu powszechnym na czteroletnią kadencję.
Władza wykonawcza należy do rządu z premierem na czele. Obecnie szefem rządu jest urodzony w 1949 roku Goeran Persson.
Persson studiował nauki polityczne i socjologię w Orebro, ale studiów nie ukończył. Był sekretarzem organizacyjnym Szwedzkiego Socjaldemokratycznego Zrzeszenia Młodzieży (SSU). Po odbyciu służby wojskowej kierował instytucją zajmującą się kształceniem robotników, następnie był przez wiele lat deputowanym do Riksdagu z ramienia Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej. Piastował też rozmaite stanowiska rządowe. W 1995 roku został przewodniczącym Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej i premierem. W 1998 roku utworzył nowy gabinet, a w październiku 2002 - kolejny.
Głową państwa jest król Karol XVI Gustaw - urodzony w 1946 roku w Sztokholmie jako syn następcy tronu księcia Gustawa Adolfa. Jest absolwentem socjologii i nauk społecznych Uniwersytetu Królewskiego Uppsala. Po odbyciu służby wojskowej w jednostkach różnych broni przebywał na praktyce w Urzędzie ds. Pomocy Krajom Rozwijającym się. Królem Szwecji został po śmierci swego dziadka Gustawa VI Adolfa w 1973 roku.
10 września 2003 roku Szwecją i Europą wstrząsnęło zabójstwo szwedzkiej minister spraw zagranicznych Anny Lindh. W domu towarowym NK w Sztokholmie syn imigrantów z Jugosławii Mijailo Mijailovic zadał jej nożem wiele ran. Mimo wysiłków lekarzy Lindh - bardzo popularna i uważana za kandydatkę na przyszłego premiera Szwecji - zmarła dzień później w szpitalu.
Zabójca szwedzkiej minister trafił do aresztu dwa tygodnie po zabójstwie. 23 marca 2004 roku został skazany na dożywotnie więzienie.
Po zabójstwie Lindh szwedzkie media krytykowały służby specjalne Sapo za to, że mimo napiętej sytuacji politycznej tuż przed referendum w sprawie euro minister nie miała ochrony. Przypominały też zamordowanie premiera Szwecji Olofa Palmego 28 lutego 1986 roku. Palme, zastrzelony przez osobnika, którego nigdy nie odnaleziono, również poruszał się po Sztokholmie bez ochrony.
Szwecja jest też członkiem m.in. ONZ, EU, OECD, WTO, WHO.
