Olga Tokarczuk z literacką Nagrodą Nobla. To piąty w historii autor z Polski
Olga Tokarczuk była w tym roku wymieniana wśród faworytów do literackiego Nobla i miała wysokie notowania u bukmacherów. Jej książki miały cieszyć się ostatnio dużym powodzeniem wśród korzystających z zasobów biblioteki Szwedzkiej Akademii. Olga Tokarczuk jest 15. kobietą w historii wyróżnioną literackim Noblem i piątym w historii literatem z Polski.
Olga Tokarczuk została doceniona już w ubiegłym roku przez społeczność międzynarodową. Laureatka literackiego Nobla otrzymała wówczas prestiżową nagrodę The Man Booker International Prize za powieść "Bieguni". Była też dwukrotnie nominowana do National Book Award.
Literacki Nobel za 2018 rok jest niejako zwieńczeniem zagranicznych sukcesów polskiej autorki.
Olga Tokarczuk była doceniana także w Polsce. W 2008 roku dostała Nagrodę Literacką "Nike" za powieść "Bieguni". Siedem lat później wyróżniono jej "Księgi Jakubowe".
Pisarka zadebiutowała w 1979 r. na łamach pisma "Na przełaj", gdzie pod pseudonimem Natasza Borodin opublikowała pierwsze opowiadania. Pierwszą powieść, już pod własnym nazwiskiem, wydała w 1993 r. Była to "Podróż ludzi Księgi".
Dwa lata później Olga Tokarczuk wydała powieść "E.E", która opowiada o dojrzewaniu dziewczynki, która nagle uzyskuje zdolności parapsychiczne i równie nagle je traci. Dużym sukcesem Tokarczuk była następna powieść "Prawiek i inne czasy".
"Bieguni" to powieść z 2007 r., która zapewniła Oldze Tokarczuk chyba największy rozgłos. Autorka pracowała nad nią trzy lata. Wielokrotnie wspominała, że większość notatek do tej powieści robiła w czasie podróży. Nie należy jednak sądzić, że to dziennik podróży lub reportaż.
"Chciałam raczej przyjrzeć się temu, co to znaczy podróżować, poruszać się, przemieszczać. Jaki to ma sens? Co nam to daje? Co to znaczy?” – napisała we wstępie Olga Tokarczuk.
Na podstawie jej powieści "Prowadź pług przez kości umarłych" Agnieszka Holland zrealizowała film "Pokot". Książki Olgi Tokarczuk wydaje Wydawnictwo Literackie. Wszystkie są tłumaczone na wiele języków i sprzedawane w całej Europie.
Olga Tokarczuk piątym autorem z Polski z literackim Noblem
Przed Olgą Tokarczuk literackiego Nobla otrzymało 4 Polaków: Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, Władysław Reymont i Henryk Sienkiewicz. Nazwisko Tokarczuk było wymieniane wśród faworytów wraz z innymi Polakiem, Adamem Zagajewskim.
Jako pierwszy polski pisarz literackiego Nobla otrzymał w 1905 roku Henryk Sienkiewicz. Międzynarodową sławę zdobył dzięki "Quo vadis" z 1896 r. Dzięki tej tłumaczonej na wiele języków powieści, Sienkiewicz zyskał rangę pisarza europejskiego, za nią również otrzymał nagrodę Nobla. W Polsce rozczarowana decyzją Szwedzkiej Akademii była Eliza Orzeszkowa, która liczyła na Nobla dla siebie.
20 lat po Sienkiewiczu literacką Nagrodę Nobla otrzymał w 1924 r. Władysław Reymont za "Chłopów". W tym samym roku rozpatrywana była kandydatura innego polskiego pisarza - Stefana Żeromskiego.
Kolejnego literackiego Nobla otrzymał w 1980 r. przebywający wówczas na emigracji w USA poeta Czesław Miłosz. W uzasadnieniu jury napisano, że polski poeta dostał nagrodę za "bezkompromisową wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów".
Po przyznaniu Miłoszowi Nobla dziennikarze i krytycy literaccy dyskutowali nad politycznymi uwarunkowaniami tej nagrody. Trudno było uznać za przypadek, że otrzymał ją polski emigracyjny poeta w roku utworzenia Solidarności. Nagroda Nobla dla Miłosza interpretowana była jako wyraz poparcia dla politycznych przemian zachodzących we wschodnim bloku tak jak późniejsza Pokojowa Nagroda Nobla przyznana Lechowi Wałęsie.
W 1980 roku tak często zarzucano Szwedzkiej Akademii kierowanie się w swoich wyborach pozaliterackimi względami, że akademicy pierwszy raz zrezygnowali z tradycyjnej dyskrecji. Ujawnili, że nazwisko Miłosza od czterech lat pojawiało się na listach kandydatów do nagrody.
W 1996 roku literacką Nagrodę Nobla odebrała Wisława Szymborska "za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistość".
Literacki Nobel za rok 2018
Literacka Nagroda Nobla dla Olgi Tokarczuk przyznana w czwartek to laur za rok 2018. Wtedy Akademia zdecydowała, że nagroda nie zostanie przyznana. Z tego powodu wyróżnienie z poprzedniego roku przeszło na tę edycję.
Brak literackiego Nobla w ubiegłym roku to sytuacja bez precedensu od czasów II wojny światowej. Stało się tak z powodu wielkiego skandalu, który skończył się odejściem z 18-osobowej akademii aż ośmiu członków.
Źródło: IAR
Masz news, zdjęcie lub film związany z pogodą? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
