Odnaleziono film z polskiej wyprawy w Himalaje z 1939 r.
Film nakręcony podczas polskiej wyprawy w
Himalaje w 1939 r. został odnaleziony po 69 latach w Londynie -
poinformowała Anna T. Pietraszek z Biura Edukacji
Publicznej IPN.
To właśnie Pietraszek - alpinistka, dokumentalistka TVP i filmowiec pracujący w IPN - po 17 latach wytrwałych poszukiwań odnalazła ten film w archiwach Brytyjskiego Instytutu Filmowego (British Film Institute - BFI) w Londynie.
Jak przypomniała Pietraszak, celem polskiej ekspedycji himalajskiej w 1939 r. była Nanda Devi East (7434 m n.p.m.) w Indiach. Wyprawa ta stanowiła rekonesans, przygotowanie do planowanej już wtedy ekspedycji Polaków - na Mount Everest.
W skład wyprawy wchodzili: Adam Karpiński, Jakub Bujak, Stefan Bernadzikiewicz i Janusz Klarner. Losy uczestników tej ekspedycji były dramatyczne. Po latach pojawiło się nawet określenie "klątwa Nandy".
Nanda Devi East została zdobyta w lipcu 1939 r. - przez Jakuba Bujaka i Janusza Klarnera. Adam Karpiński i Stefan Bernadzikiewicz zginęli niestety w lawinie.
Po zdobyciu Nanda Devi, Klarner i Bujak postanowili wracać do Polski. W Bombaju dotarła do nich wiadomość o wybuchu II wojny światowej, o ataku Niemców na Polskę. Wówczas himalaiści rozdzielili się.
Klarner dotarł do Warszawy, walczył w Powstaniu Warszawskim. W 1949 r. zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach.
Bujak dotarł przez Palestynę do Londynu, gdzie podjął pracę jako konstruktor silników lotniczych na rzecz brytyjskiego przemysłu zbrojeniowego. W 1945 r. zginął w tajemniczych okolicznościach.
Pietraszek uważa, że odnaleziony w Londynie film mógł dotrzeć do Wielkiej Brytanii właśnie z Jakubem Bujakiem.
W piątek w warszawskim mieszkaniu Pietraszek odbędzie się pierwsza projekcja odnalezionego filmu. Obejrzą go m.in.: Aneta Haseler - producentka filmowa z Wielkiej Brytanii współpracująca z IPN, córka jednego ze zdobywców Nanda Devi Magdalena Bujak i wnuk himalaisty, Jakub Bujak.
Pietraszek powiedziała, że wspólnie z Anetą Haseler chce zrealizować film dokumentalny o uczestnikach wyprawy na Nanda Devi. Będzie on zawierał m.in. fragment odnalezionego filmu z 1939 r. Autorki będą szukać informacji na temat zagadkowej śmierci Janusza Klarnera i Jakuba Bujaka - mogących wyjaśnić, dlaczego i w jaki sposób himalaiści zginęli. (mg)
