Odkrycia naukowe ostatnich dziesięciu lat zaprezentowane w Warszawie
Panoramę odkryć naukowych ostatniej dekady
zaprezentowali wybitni warszawscy chemicy,
fizycy, biolodzy, lekarze i astronomowie podczas X Festiwalu Nauki. Zgodzili się, że 10
ostatnich lat obfitowało w przełomowe teorie - w obszarze od
mikroświata do makrokosmosu. Zgodnie też uznali, że następna
dekada zapowiada jeszcze więcej fascynujących odkryć.
Znamy już genom człowieka, kury, psa... W najbliższym czasie poznamy również skomplikowany genom pantofelka. Pojawienie się genomiki było najważniejszym zjawiskiem ostatnich lat w dziedzinie biologii - ocenił prof. Włodzimierz Zagórski-Ostoja z Instytutu Badań Biologicznych PAN.
Rozwój genetyki i genomiki powinien, według prof. Jerzego Ostrowskiego z Centrum Onkologii w Warszawie, zaowocować powstaniem medycyny molekularnej. Medycyna mogłaby szukać molekularnych podstaw rozwoju choroby i zapobiegać jej jeszcze zanim pojawią się pierwsze objawy - powiedział profesor. Jak zaznaczył, rozwój medycyny molekularnej zależy od rozwoju nanotechnologii i integracji środowisk naukowych.
Prof. Janusz Hołyst z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej podkreślał znaczenie badań nad układami złożonymi - nie tylko dla rozwoju współczesnej nauki, ale również polityki i gospodarki. Omówił stworzone w ostatnich 10 latach interdyscyplinarne dziedziny, które zajmują się skomplikowanymi, nieprzewidywalnymi układami relacji. Odkrycia ekonofizyków pozwalają na przykład minimalizować ryzyko gry na giełdzie, natomiast socjofizyka umożliwia zrozumienie zjawisk politycznych, zachodzących we współczesnym świecie.
Jesteśmy teraz w momencie zwrotnym pod względem badania oddziaływań elementarnych - podkreślił prof. Stefan Pokorski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (UW). Jak wyjaśnił, pojawienie się nagrodzonego Noblem "Modelu standardowego" umożliwia już powiązanie wiedzy o cząstkach elementarnych z wiedzą o historii Wszechświata, a zwłaszcza o najwcześniejszych chwilach jego istnienia. Model ten rozwija obecnie CERN. Wraz z pojawieniem się +Modelu standardowego+ rozdział, który otworzyli Becquerel i małżeństwo Curie, został zamknięty - dodał fizyk.
Nowe możliwości fizyki kwantowej już dziś są szeroko wykorzystywane w metrologii, a przede wszystkim w informatyce - oznajmił słuchaczom prof. Marek Kuś z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. Jak wyjaśnił, dzięki teorii kwantów urządzenia mogą stawać się coraz mniejsze, przy jednoczesnym zwiększeniu możliwości technicznych. Dzięki kwantom można bezpiecznie przekazywać sobie informacje, a komputer kwantowy, który na razie istnieje tylko w teorii, gwarantuje wykonanie najbardziej skomplikowanych obliczeń w maksymalnie krótkim czasie.
Jak wynikało z prezentacji Lucjana Pieli z Wydziału Chemii UW, nie tylko fizyka zmieniła swoje oblicze. Współczesna chemia zaczyna przypominać układanie klocków Lego. O układach chemicznych myślimy jako o wklęsłych i wypukłych molekułach- powiedział profesor. Jak wyjaśnił, współczesna wiedza pozwala już przeprowadzać tak selektywne reakcje, że w ich wyniku powstają precyzyjnie określone substancje, stosowane na przykład w medycynie.
Zdaniem prof. Kazimierza Stępnia z Obserwatorium Astronomicznego UW, wyzwaniem dla astronomów XXI wieku będzie wyjaśnienie zagadek ciemnej energii, ciemnej materii i tajemniczej siły, która sprawia, że Wszechświat, inaczej niż dotąd sądzono, rozszerza się coraz szybciej. Siła ta musi być przeciwna grawitacji, a jednocześnie od niej większa - tłumaczył profesor. Podkreślił, że analiza nieznanych rodzajów energii i materii nie byłaby możliwa, gdyby nie zostały one odkryte. A to właśnie zasługa prac badawczych podejmowanych w ostatniej dekadzie.
W ramach X Festiwalu Nauki w Warszawie, trwającego do 24 września, ponad 100 naukowców prezentuje warszawiakom swoje dokonania i zainteresowania badawcze. Warszawskie spotkania z nauką obejmują ponad 500 imprez.