Nobel za degradację białek
Za badania procesów oczyszczania się komórek ze zbędnych białek, w którym bierze udział białko ubikwityna, Aaron Ciechanover, Avram Hershko i Irwin Rose otrzymali tegoroczną Nagrodę Nobla z chemii.
06.10.2004 | aktual.: 06.10.2004 14:29
W uzasadnieniu werdyktu Akademia Noblowska pisze: "Białka są budulcem wszystkich żywych organizmów: roślin, zwierząt i ludzi. W ciągu kilku ostatnich dekad biochemia poczyniła znaczne postępy w wyjaśnianiu procesów produkcji różnych białek w komórkach. Niewielu badaczy było zainteresowanych badaniem procesów przeciwnych - degradacji białek. Aaron Ciechanover, Avram Hershko i Irwin Rose poszli pod prąd i na początku lat 80. odkryli jeden z najważniejszych cyklicznych procesów komórkowych - kontrolowanej degradacji białek".
Ubikwityna jest dla białek "pocałunkiem śmierci", rodzajem etykietki oznaczającym, że są one przeznaczone do zniszczenia.
Istnieje kilka powodów, dla których zbędne białka w organizmie muszą być cyklicznie niszczone. Jeżeli taka degradacja nie zachodzi regularnie i prawidłowo, wiele procesów komórkowych, takich jak: podziały komórki, naprawa DNA, kontrola jakości nowopowstających białek, funkcjonowanie układu odpornościowego - jest zakłóconych. W konsekwencji prowadzić to może do takich chorób, jak choroba Parkinsona, Alzheimera, nowotwory, choroby zapalne.
Aaron Ciechanover (ur. w 1947 r.) z Izraela i jego rodak węgierskiego pochodzenia Avram Hershko (ur. w 1937 r.) pracuje w Technion (Izraelski Instytut Technologii) w Hajfie. Trzeci noblista, 78-letni Amerykanin Irwin Rose prowadzi badania na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine.
