Przyznano nagrodę Nobla z fizyki. Laureatem syn Polaka

John J. Hopfield z Uniwersytetu Princeton oraz Geoffrey E. Hinton z Uniwersytetu w Toronto zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki - ogłosił Komitet Noblowski we wtorek (8 października) w Sztokholmie. Uczeni dokonali ważnych odkryć umożliwiających uczenie się maszyn i rozwój sztucznej inteligencji.

John Hopfield urodził się w 1933 r. jako jeden z szóstki dzieci polskiego fizyka Johna Josepha Hopfielda. Jego matka, Helen Hopfield, również była fizyczką. Laureat tegorocznej nagrody Nobla stworzył sieć sztucznych neuronów, wykorzystującą metodę zapisywania i odtwarzania wzorców.

Geoffrey Everest Hinton urodził się 6 grudnia 1947 w Wimbledonie. Jest uważany za "ojca chrzestnego sztucznej inteligencji", ponieważ opracował metodę uczenia się sztucznych sieci neuronowych, polegającą na rozpoznawaniu wzorców w konkretnym zbiorze danych. Wykorzystał sieć Hopfielda jako podstawę nowej sieci, która wykorzystuje inną metodę: maszynę Boltzmanna. W 2023 r. odszedł z pracy w Google, aby ostrzegać przed zagrożeniami związanymi z niekontrolowanym rozwojem i stosowaniem sztucznej inteligencji.

"Uczenie maszynowe od dawna jest ważne dla badań, w tym sortowania i analizy ogromnych ilości danych. John Hopfield i Geoffrey Hinton wykorzystali narzędzia z fizyki do opracowania metod, które kładą podwaliny pod dzisiejsze uczenie maszynowe" - czytamy w oficjalnym komunikacie.

- Praca laureatów już przyniosła największe korzyści. W fizyce wykorzystujemy sztuczne sieci neuronowe w wielu dziedzinach, takich jak opracowywanie nowych materiałów o określonych właściwościach - mówi Ellen Moons, przewodnicząca Komitetu Noblowskiego w dziedzinie fizyki.

Laureaci podzielą się po równo nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich, czyli około 4,2 mln zł.

Nagroda Nobla to jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień na świecie. Ustanowiona przez Alfreda Nobla, szwedzkiego wynalazcę, inżyniera i przemysłowca, przyznawana jest od 1901 roku za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństw i ludzkości.

Laureatów w dziedzinie fizyki wybiera Królewska Szwedzka Akademia Nauk spośród kandydatów rekomendowanych przez działający przy akademii Komitet Noblowski. W zaszczytnym gronie znalazła się Polka, Maria Skłodowska-Curie, nagrodzona w 1903 roku wraz z mężem Piotrem Curie i Henrim Becquerelem za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości.

W 2023 roku Noblistami z fizyki zostali Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L'Huillier za narzędzia do badania świata elektronów wewnątrz atomów.

Źródło: The Nobel Prize, PAP