NIK negatywnie o Stadionie X‑lecia
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) negatywnie oceniła zorganizowanie targowiska na warszawskim Stadionie X-lecia. Główne nieprawidłowości to lokalizacja wyznaczona z naruszeniem prawa, prowizoryczność rozwiązań i brak odpowiednich warunków sanitarnych - wynika z kontroli obejmującej 15 lat funkcjonowania targowiska. Rezultaty kontroli zaprezentowano na konferencji prasowej w Warszawie.
Zdaniem NIK, niepokój budzi także stan bezpieczeństwa na stadionie, chodzi m.in. zagrożenie kradzieżami oraz brak skutecznych metod walki z nieprawidłowościami w zakresie obrotu towarowego (m.in. nielegalnymi płytami, oprogramowaniem, alkoholem i papierosami oraz podróbkami odzieży i obuwia).
W ocenie NIK, działania podejmowane przez policję, służby celne, administratora targowiska - firmę "Damis" oraz Centralny Ośrodek Sportu w celu przeciwdziałania nieprawidłowościom były niewystarczające.
Zdaniem NIK, na stadionie nie zapewniono właściwych warunków zarówno handlowcom jak i klientom. Stan punktów małej gastronomii jest zły, stragany są prowizoryczne, a obiekt jest zdewastowany.
NIK wskazała, że targowisko zlokalizowano w 1989 roku na terenie, który zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego miał pełnić funkcje sportowe i kulturalne.
Z kontroli wynika, że mimo iż na stadionie stałe miejsca handlowe dzierżawi około 4,5, tys. kupców, przez 15 lat nie sporządzono docelowej koncepcji zagospodarowania terenów oraz nie rozwiązano problemu lokalizacji targowiska.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z niezaktualizowaniem czynszu z tytułu dzierżawy obiektów stadionu. Zdaniem NIK, zarządca stadionu - Centralny Ośrodek Sportu (COS) - nie aktualizując czynszu dla firmy "Damis" (jak zakładała umowa o wskaźnik inflacji z roku poprzedniego) znacznie zmniejszył swoje przychody.
W wystąpieniach pokontrolnych NIK zwróciła się do dyrektora COS, prezydenta miasta, właściciela firmy "Damis", policji i urzędów kontroli skarbowej. Wnioskowała m.in. o stworzenie planu zagospodarowania terenu, wyegzekwowania od firmy "Damis" zobowiązań, utrzymywanie obiektów we właściwym stanie technicznym i podjęcie działań zapewniających przestrzeganie przepisów.
Obowiązująca umowa zawarta pomiędzy COS a firmą "Damis", określa zasady funkcjonowania targowiska na terenach Stadionu X-lecia do końca czerwca 2007 r. Zdaniem NIK, czas ten należy wykorzystać na wypracowanie koncepcji zagospodarowania tego terenu oraz docelowej lokalizacji dużego targowiska na terenie stolicy z zapewnieniem odpowiednich warunków jego funkcjonowania.
NIK podjęła kontrolę z własnej inicjatywy, uwzględniając propozycję sejmowej Komisji Kultury Fizycznej i Sportu z sierpnia 2002 roku. Kontrolą objęto okres 15 lat - od 1989 roku do 30 września 2004 r, a w zakresie rozliczeń finansowych i podatkowych okres od 2000 roku do pierwszej połowy 2004. Kontrolę przeprowadzono od lipca do września 2004 r.
Stadion X-lecia, zarządzany przez COS, stanowi własność Skarbu Państwa. Został zbudowany w 1955 roku z trybuną na 71 tys. widzów, 7-torową bieżnią lekkoatletyczną i boiskiem do piłki nożnej. Na Stadionie odbywały się m.in. mecze piłki nożnej, zakończenia "Wyścigów Pokoju", dożynki i festiwale. Podczas drugiej pielgrzymki do Polski papież Jan Paweł II odprawił tam mszę świętą.
Targowisko na Stadionie X-lecia powstało z inicjatywy władz stolicy, miało m.in. zapewnić pełne wykorzystanie obiektu i odciążenie giełdy na stadionie "Skry" oraz pozwolić na uzyskanie środków finansowych, które zasilą fundusz budowy hali widowiskowo-sportowej w Warszawie.