Nie trzeba być katolikiem, by być Polakiem
Żeby być Polakiem, wystarczy samo poczucie polskiej tożsamości - wynika z sondażu przeprowadzonego przez CBOS. Zaledwie 9% ankietowanych uważa, że przynależność do Kościoła katolickiego jest niezbędnym warunkiem, aby uznać kogoś za Polaka. Większość ankietowanych uważa także, że państwo polskie powinno zapewnić Polakom na Wschodzie kontakt z kulturą polską.
Szacuje się, że poza granicami Polski mieszka obecnie 20 mln Polaków, w tym około 2,5 mln w krajach byłego Związku Radzieckiego. Wielu z nich nie ma kontaktu z polską kulturą, językiem i tradycją. Tymczasem aż 87% badanych chciałoby, by polskie władze zapewniły tym osobom kontakt z polskim teatrem, kinematografią i muzyką. 83% chce, aby państwo polskie umożliwiło darmową naukę języka polskiego i korzystanie z edukacji publicznej w Polsce.
Trzeba pomóc rodakom na Wschodzie
Zdecydowana większość badanych jest zdania, że Polska powinna zapewnić rodakom zza wschodniej granicy możliwość legalnej pracy i osiedlania się w Polsce (80%) oraz prowadzenia działalności gospodarczej (78%). 73% respondentów jest zdania, że powinniśmy finansować polskie placówki oświatowe za granicą oraz polonijne organizacje (64%) i media (62%).
Ponad połowa respondentów uważa, że powinni mieć też prawo do korzystania z bezpłatnej opieki zdrowotnej w Polsce, a 60%, że powinni otrzymać pomoc materialną, mogącą polepszyć ich standard życia.
Zdaniem ankietowanych najgorzej żyje się Polakom na Białorusi - tak uważa 57% respondentów. Niewiele lepszy jest w świadomości społecznej obraz sytuacji naszych rodaków na Litwie - dwie trzecie badanych jest zdania, że jest ona zła. Źle oceniane jest też położenie Polaków na Ukrainie oraz w azjatyckiej części byłego Związku Radzieckiego.
Polacy uważają, że państwo polskie za mało pomaga rodakom na Wschodzie (35%). Jednak aż 36% nie ma w tej sprawie wyrobionego zdania. Tylko 5% jest zdania, iż ta pomoc jest zbyt wysoka. Natomiast 24% uważa, że jest wystarczająca.
Wystarczy czuć się Polakiem
Z sondażu CBOS wynika, że Polacy są przekonani, iż podstawowym kryterium decydującym o polskości jest autoidentyfikacja, samo przeświadczenie i poczucie bycia Polakiem - tak uważa 68% badanych. Zaledwie 9% sądzi, że bycie katolikiem jest niezbędnym kryterium polskości. Ponad połowa respondentów uważa, że aby uznać kogoś za Polaka, musi on znać język Polski. Niemal połowa z kolei jest zdania, że Polakiem może być tylko ktoś, kto ma polskie obywatelstwo. Kultywowanie zwyczajów i tradycji dla 39% respondentów jest konieczne, by uznać kogoś za Polaka. Dla 34% respondentów Polakiem jest ten, kto ma polskich dziadków, a dla 38% - ten, kto ma polskich rodziców.
Opinie dotyczące karty Polaka nie zmieniły się od 2008 roku. Większość badanych uważa, że wprowadzenie tego dokumentu było słuszne, większość uznaje też kryteria jej przyznawania za odpowiednie.
Badanie przeprowadzono w dniach 3 - 9 lutego 2012 roku na reprezentacyjnej grupie 999 osób.