Nazwiska ofiar stalinizmu na CD‑ROMie

Na kompakcie znalazły się nazwiska i krótkie notki biograficzne 1.354.796 osób. Jest to zaledwie niewielka część z dziesiątków milionów ofiar represji stalinowskich, ale na razie tylko tyle osób udało się Memoriałowi zidentyfikować.

_ "Lista ma pomóc ludziom w poszukiwaniu krewnych, którzy ucierpieli w czasie prześladowań. Ale jest to także ostrzeżenie, co może się stać w kraju, gdy nie ma kontroli społeczeństwa nad władzą"_ - powiedział przewodniczący Memoriału Arsienij Roginski.

CD-ROM zawiera około 44 tys. nazwisk z tzw. listy Stalina. Znaleźli się na niej więźniowie polityczni sądzeni na osobisty rozkaz dyktatora, którzy w większości zostali rozstrzelani.

Na kompakcie zamieszczono również mapy i statystyki sowieckich łagrów oraz informacje o miejscach, gdzie znajdują się pomniki ofiar represji stalinowskich.

Projekt nie uzyskał żadnej pomocy ze strony państwa: ani finansowej, ani w postaci dostępu do archiwów państwowych - zwrócił uwagę Jurij Samodurow, dyrektor muzeum im. Andrieja Sacharowa. "Państwu nie spieszy się z uznaniem, że to były zbrodnie" - ocenił Samodurow.

_ "Ten projekt to ważny znak skruchy społecznej"_ - ocenił przewodniczący prezydenckiej komisji ds. rehabilitacji ofiar represji Aleksandr Jakowlew. "Niestety, część naszego społeczeństwa wolałaby zapomnieć o terrorze, a część nie wie o nim nic albo nie wierzy" - powiedział dawny reformator partii komunistycznej i "mózg pierestrojki".

W najnowszym sondażu agencji ROMIR 45% ankietowanych uznało, że Stalin odegrał pozytywną rolę w historii Rosji. W badaniu tym Stalin znalazł się na drugim miejscu wśród największych przywódców porewolucyjnej Rosji. Pierwsze miejsce zajął prezydent Władimir Putin.

Liczba ofiar komunistycznego terroru w Związku Radzieckim do dziś opiera się jedynie na szacunkach. Po większości represjonowanych nie pozostały nawet dokumenty, a mało która rodzina była w stanie dociekać prawdy o losie swoich krewnych.

Według Memoriału, sowieckim organom bezpieczeństwa da się udowodnić do śmierci Stalina w 1953 roku 4 mln wydanych wyroków śmierci. Do tego dochodzą jednak miliony tych, którzy nie wytrzymali życia w syberyjskich łagrach.

Za ofiary represji politycznych uznaje się także miliony zmarłych w wyniku głodu na Powołżu i Ukrainie - obu wywołanych sztucznie i mających wyraźny kontekst polityczny. Są nimi również ofiary przesiedlania całych narodów do Azji Środkowej w latach 1941-44 i brutalnej kolektywizacji rolnictwa w latach 30.

Francuscy autorzy "Czarnej księgi komunizmu" szacują liczbę ofiar śmiertelnych sowieckiego komunizmu na 20 mln osób, jednak wielu historyków i te dane uważa za zaniżone.